Bilinçaltında seyahate sürükleyen sinema

ahmetbeyler

Yeni Üye
74. Cannes Sinema Şenliği’nde Heyet Özel Ödülü’nü Nadav Lapid’in Ha’berech sinemasıyla paylaşan Memoria, kavranması ve anlatması güç olan, bilinçaltında seyahate sürükleyen bir sinema.

Bir sinemada sesi başrole oturtan ve sesin üzerinde dönen kıssa düşünün… Bir ses dalgasının frekansı, ünite vakit başına döngü (titreşim) sayısını söz eder. Standart frekans ölçüsü Hertz olarak isimlendirilir. Bir Hertz (Hz) saniyede bir titreşime eşittir. Duyduğunuz sesin rahatsızlık verici olması için kaç Hz boyutunda olması lazım? Pekala bir ses sizi, sizdilk evvel yaşanmışların peşine bilinçaltında rahat bırakmayacak biçimde sürüklerse ne yapardınız?

İşte bütün bu sorulara karşılık aramak üzere yola çıkmış direktör. Sineması değerli yapan noktalardan birisi de; ses ile bellek, şahsi ve kolektif hafıza içinde açtığı katman. 1970 doğumlu, Taylandlı ünlü direktör Apichatpong Weerasethakul, daha evvel ülkesi haricinde sinema çekmemiş lakin şenliklere de yabancı değil. 2010 yılında ”Amcam Evvelki Hayatlarını Hatırlıyor” isimli sinemasıyla Altın Palmiye’yi almış. (Onu da izlemek kaide oldu)

İSKOÇYA’DA BAŞLAYAN VE BOGOTA’NIN KIRSALLARINA SÜRÜKLEYEN SES

Jessica isimli bir bayanın yataktan kuvvetli bir ses duyarak uyanması ile zoom yapan kamera; botanik bahçeleri ile uğraşan, evlenmemiş yalnız bir bayanın yolunun Kolombiya’ya düşmesiyle bizi diğer bir kültüre ışınlıyor.

Kız kardeşi Karen’in hastanede yatması sebebiyle yolu Bogota’ya düşen Karen, seslerin -sadece kendisinin duyduğu seslerin- bir süre daha sonra rahatsızlık vermesi üzerine bir ses mühendisi olan Hernan Bedoya ile görüşmeye başlar. İskoçya’da iken konutunun etrafındaki inşaat çalışması ötürüsı ile duyduğunu sandığı sesin, artık nereden kaynaklandığını bulma vakti gelmiştir. Stüdyoda sesin bir tanımını yapmak üzere çalışırlar. ”Dünyanın çekirdeğinden gelen, mekanik bir ses” olarak ipucu yakalamaya çalıştıkları 100 Hz civarında bir titreşim yayan rahatsızlık veren esrarlı sesin bir biçimde peşine düşmeye karar verir! İşin değişik tarafı Hernan Bedoya’yı tekrar görmek için gittiğinde orada bu biçimde birinin çalışmadığını ısrarla söyleyenlerin bir esrar yaratması sineması öteki bir boyuta sürüklüyor. Hernan Bedoya var mıydı?

Sesler kesilmeyince, Jessica, Bogotalı bir doktora sarfiyat. Tansiyonunun yükseldiğini düşünen hekim ilaç verir, fakat bununla da kesilmez ses. Jessica’nın Xanax isimli ilacı istemesi ve Salvador Dali’ye dair konuştukları boyut, ruhsal bir sorunun başlangıcına dair bir giriş üzere.

YOLLAR KESİŞİR

Bogota’nın ormanlıklarında yaptığı seyahat balık temizleyen bir yerli olan Diaz’la yolunun kesişmesine yol açar. Bu kesişme tesadüf değildir. Jessica, Diaz’ın tüm geçmişini bilmektedir. Diaz sabit bir disk; Jessica ise onun antenidir. Bu sesler; Jesicca’yı sesle hafıza içinde ve kendi geçmişine ilişkin bir seyahate zarurî olarak sürükler.

Sinemanın direktörünün de bir periyot ”Patlayan baş sendromu yaşadığını” öğrendiğimizde bu sinemanın nasıl şekillendiğini daha net kavrayabiliyoruz.

Bilinçaltında frekanslarla seyahat tecrübesini anlatan ve aslında sesin üzerinden oldukçalu anlatıma müsait bir sinema olan “memoria”, yaşadığı dünyadan sıkılan ve mana arayışında olanların ilgisini çekebilecek bir üretim.

Oscar’lı İngiliz oyuncu Tilda Swinton, sinemada sesle bir arada başrolü paylaşırken; kelamsız, soğuk ve renksiz bir karakterle bütünleşen usta oyunculuğu ile mesleğinde diğer bir yer açıyor güya.

Künyesi, konusu, anlatımı ve oyunculuğu ile yılın en farklı sineması.

Çeşit: Dram
Direktör: Apichatpong Weerasethakul
Muharrir: Apichatpong Weerasethakul
Oyuncular: Tilda Swinton, Elkin Díaz, Jeanne Balibar, Juan Pablo Urrego, Daniel Giménez Cacho, Agnes Brekke, Jerónimo Barón, Constanza Guitérrez


Hasret Kalkan