ahmetbeyler
Yeni Üye
Teknolojik gelişmeler ışığında ilerleyen bilim, 20’nci yüzyılda büyük bir yol katetti. Bilhassa 1940 ila 1950 yılları içinde çağdaş tıp alanında epey sayıda gelişme yaşandı. bu vakitte birtakım deher neysel ilaçların üretimi de çok sürat kazandı. Lakin o periyotlarda üretilen deher neysel ilaçların birçoğunun vakit ortasında insan sıhhatine faydasından epey ziyanının dokunacağı fark edilecek, fazlaca geçmeden insan sıhhatine olumsuz tesirlerinin baskın olduğuna kanaat getirilerek birçoğu yasaklanacaktı. Bu ilaçlar içindeki en tartışmalı olanlardan biri ise elbet ‘Vonedrine’di.
İçinde fenprometamin bulunan ‘Vonedrine’ olarak bilinen ilacı 10 yıl boyunca kullananlarda önemli yan tesirler görüldü. Burun tıkanıklığına yeterli geldiği düşünülen bu deher neysel ilaç vakit ortasında hayli sayıda bireyde önemli sıhhat sorunlarına yol açmıştı. Bunun üzerine piyasaya sürülmesinin üzerinden epeyce geçmeden, 10 yıl ortasında yasaklandı. Lakin kimi atletler, olumsuz yan tesirlere karşın performanslarını düzgünleştirmek için bu ilacı kullanmaya devam ettiler. 1970’li senelera gelene kadar tartışmalı bir ilaç olarak görülen ‘Vonedrine’ hakkındaki son kelamı ABD merkezli FDA kurumu söyleyecekti.
HITLER BİLE ONA BAĞIMLIYDI
Milliyet’ten Fazilet Şenol’un haberine bakılırsa, ABD’deki Besin ve İlaç Dairesi FDA, 1971 yılına gelindiğinde ‘Vonedrine’in onayının resmi olarak geri çekildiğini duyurdu. Ama ortasında fenprometamin barındıran ilaçların kullanması sırf ‘Vonedrine’le hudutlu değildi. Günümüzdeki güç içeceklerinin gibisi bakılırsavi goren ‘Pervitin’, İkinci Dünya Savaşı devrinde biroldukca tıbbi eserde kullanılmaya başlanmıştı. Bu ilaç vakit içinde insan sıhhatine ziyanlı yasaklı hususlara alternatif bir tahlil olarak kullanılıyordu. Uzmanlar, ‘Pervitin’ yardımıyla unsur bağımlılığına bir son verileceğini umut ediyordu. Fakat işler hiç de beklenildiği üzere ilerlemedi.
“‘Pervitin’ bir anda o denli büyük bir popülerlik kazandı ki Nazi Almanyası önderi olarak bilinen, 20’nci yüzyılın en berbat şöhretli diktatörü Adolf Hitler başta olmak üzere neredeyse bütün Alman askerleri adeta ‘Pervitin’ bağımlısı haline geldi. ‘Pervitin’ düşmanlar tarafınca Hitler’in kapalı silahı olarak biliniyor, Alman askerleri ise ‘zombi asker’ olarak isimlendiriliyordu.”
ASKERLER ORTASINDA ‘TANK ÇİKOLATASI’ OLARAK BİLİNİYORDU
‘Pervitin’in bilhassa İkinci Dünya Savaşı periyodunda tanınan olması aslında pek de sürpriz değildi. ‘Pervitin’i kullanan askerler daha uzun mühlet savaşabiliyordu. Bu askerler asla acı hissetmiyor ve tam 36 saate kadar uyanık kalabiliyorlardı. İlaç birinci vakit içinderda Polonya ile yaşanan çatışmada sırf deneme gayeli kullanıldı. Sonuç şaşırtıcıydı. Yorgunluktan bitap düşmüş askerler hayli değil yalnızca 1 saat ortasında bu ilaç yardımıyla kendini bir anda dinç hissedebiliyordu.
Alman ordusu kayıtlarına bakıldığında, askerler içinde ‘tank çikolatası’ olarak bilinen ‘Pervitin’ hapının kullanım sıklığı dehşete düşürücü boyutlara ulaşmıştı. 1939 ila 1945 yılları içinde, sadece 6 yıl ortasında tam 200 milyon ‘Pervitin’ hapının askerlere dağıtıldığı kayıtlara bakıldığında rahatlıkla anlaşılıyordu. ‘Pervitin’ birinci evrede sırf askerler tarafınca kullanılsa da vakit ortasında halk içinde da popülerlik kazandı ve satışları bir anda patlama yaptı.
EKSİ 30 DERECEDE BİLE ÜŞÜMEDİLER
Halk içinde popülerlik kazanması ise elbet 1942’nin çabucak başında Kızıl Ordu kuşatması altındaki Nazi askerlerinin ilaçla canlanmasının kulaktan kulağa duyulmasıyla oldu. Nazi askerleri Ocak 1942 tarihinde dört bir yanı Kızıl Ordu tarafınca kuşatıldığında hava eksi 30 dereceyi gösteriyordu. ‘Pervitin’ hapını kullanan askerler havanın dondurucu soğukluğuna karşın en ufak bir üşüme belirtisi hissetmiyordu. Kısa vakitte başta askerler olmak üzere bir hayli kişi bağımlılık yaratan hususlara tahlil olarak sunulan bu ilaca bağımlı hale gelmişti. Gidişat hiç de iç açıcı değildi.
KİLO VERME HAPLARI VE ATLET DESTEKLERİNDE BULUNDU
‘Pelvitin’ ya da ‘Vonedrine’ üzere ilaçlardaki en büyük zahmet kullanım öncesinde aslında beşerler üzerinde denenmemiş olmalarıydı. Fenprometamin içeren bu mamüllerin şahıslar üstündeki tesirleri ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi’nin yanı sıra Harvard Tıp Okulu araştırmacılarının da dikkatini çekti. Ünlü tıp mecmuası Clinical Toxicology’de yayımlanan yeni bir araştırma ise pek çarpıcı.
Araştırmaya bakılırsa, İkinci Dünya Savaşı periyodundan kalma deher neysel bir uyarıcı olan fenprometamin ve başka uyarıcılar bugün halihazırda satışta olan birtakım kilo verme hapları ve sportmen desteklerinde tespit edildi. Harvard Tıp Okulu’ndan Tabip Pieter A. Cohen, araştırmanın sonuçları karşısında büyük bir şaşkınlığa uğradığını söyleyerek, “Bu sonuçlar sahiden şaşırtan. Çalışmada tıpkı anda 9 farklı yasaklı uyarıcıyla karşılaşmak hepimiz için çok şoke edici bir sonuçtu” sözlerini kullandı.
Peki birtakım zayıflama haplarında ve sportmen desteklerinde görülen deterenol, fenprometamin, oksilofrin, oktodrin, beta-metilfeniletilamin, 1,3-dimetilamilamin, 1,4-dimetilamilamin, 1,3-dimetilbutilamin ve higenamin üzere yasaklı uyarıcılar ziyanlı olmalarına karşın zayıflamayı ya da fit kalmayı nasıl mümkün kılıyordu? Biyokimya Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Ozan Emre Eyüpoğlu, bu soruya ‘Efedrin’ ilacı üzerinden örnekleyerek karşılık verdi. ‘Efedrin’ isimli ilacın Birinci olarak hava keselerini açtığı nedeni öne sürülerek astım hastalarına reçete edildiğini söyleyen Eyüpoğlu, kelamlarına şu biçimde devam etti:
“Ancak kullanılmaya başlandığında görüldü ki hastalar hem de kilo veriyor ve önemli biçimde ateşlenmiş hissediyor. ‘Efedrin’ yağ dokusunda yağların bedende taşınmasını sağlar ve daha fazla yağ yakılmasına sebep olur. Ayrıyeten uyarıcı tesiri sebebiyle ‘Efedrin’ biroldukca bireyde iştahı kapatma özelliğiyle bilinir. Kalp krizi riskini artırabilir. Uyarıcı olduğu için bağımlılık riski taşır. Belirli dozların üzerinde doping olarak kabul edilir.”
KUSMA, BULANIK GÖRME, ÇARPINTI, HALSİZLİK…
ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi, fenprometamin uygulamasından kaynaklanan, kimileri ölümcül sonuçlara bile yol açabilen olumsuz yan tesirlerin bir listesini hazırladı. Harvard Tıp Okulu’ndan Tabip Pieter A. Cohen, ‘fenprometamin’ üzerine ağırlaşırken bununla birlikte ‘deterenol’ isimli öbür bir ilacın kilo verme mamüllerinde kullanmasıyla ilgili araştırmalar yapıyordu. Çalışmasında fark ettiği şey deterenolun bu çeşit eserlerde kullanılmak üzere FDA tarafınca hiç bir vakit onaylanmadığı ve kullanılan mamüllerin açıklamalarında da isminin geçmemesiydi.
Konuyla ilgili 2018’den itibaren bilhassa ABD’de satılan çeşitli diyet destekleri markalarında ‘deterenol’ uyaranının tespit edildiğini söyleyen Dr. Ozan Emre Eyüpoğlu, deterenolun, iştahı azaltıp bazal metabolizmayı yani kişinin sırf yaşamsal işlevlerini idame ettiren enerjiyi artırarak kişinin kilo vermesini sağlayabileceğini söylemiş oldu ve şu biçimde devam etti: “Ancak düzinelerce çalışmada, deterenolün farklı oral dozlarının tesirleri incelendiğinde yüzde karıncalanma, anksiyete, diyastolik kan basıncının düşmesi, kalp suratının artması, kusma, hipotansiyon, bulanık görme, çarpıntı, halsizlik ve teneffüs problemi üzere tesirlerle de karşılaşıldı.”
Dr. Ozan Emre Eyüpoğlu ayrıyeten 2013 yılında Hollandalı araştırmacıların deterenolun başka uyarıcılarla bir arada göğüs ağrısı ve kalp durması üzere bir dizi önemli yan tesirle alakalı olduğunu bulduklarını da hatırlattı.
İçinde fenprometamin bulunan ‘Vonedrine’ olarak bilinen ilacı 10 yıl boyunca kullananlarda önemli yan tesirler görüldü. Burun tıkanıklığına yeterli geldiği düşünülen bu deher neysel ilaç vakit ortasında hayli sayıda bireyde önemli sıhhat sorunlarına yol açmıştı. Bunun üzerine piyasaya sürülmesinin üzerinden epeyce geçmeden, 10 yıl ortasında yasaklandı. Lakin kimi atletler, olumsuz yan tesirlere karşın performanslarını düzgünleştirmek için bu ilacı kullanmaya devam ettiler. 1970’li senelera gelene kadar tartışmalı bir ilaç olarak görülen ‘Vonedrine’ hakkındaki son kelamı ABD merkezli FDA kurumu söyleyecekti.
HITLER BİLE ONA BAĞIMLIYDI
Milliyet’ten Fazilet Şenol’un haberine bakılırsa, ABD’deki Besin ve İlaç Dairesi FDA, 1971 yılına gelindiğinde ‘Vonedrine’in onayının resmi olarak geri çekildiğini duyurdu. Ama ortasında fenprometamin barındıran ilaçların kullanması sırf ‘Vonedrine’le hudutlu değildi. Günümüzdeki güç içeceklerinin gibisi bakılırsavi goren ‘Pervitin’, İkinci Dünya Savaşı devrinde biroldukca tıbbi eserde kullanılmaya başlanmıştı. Bu ilaç vakit içinde insan sıhhatine ziyanlı yasaklı hususlara alternatif bir tahlil olarak kullanılıyordu. Uzmanlar, ‘Pervitin’ yardımıyla unsur bağımlılığına bir son verileceğini umut ediyordu. Fakat işler hiç de beklenildiği üzere ilerlemedi.
“‘Pervitin’ bir anda o denli büyük bir popülerlik kazandı ki Nazi Almanyası önderi olarak bilinen, 20’nci yüzyılın en berbat şöhretli diktatörü Adolf Hitler başta olmak üzere neredeyse bütün Alman askerleri adeta ‘Pervitin’ bağımlısı haline geldi. ‘Pervitin’ düşmanlar tarafınca Hitler’in kapalı silahı olarak biliniyor, Alman askerleri ise ‘zombi asker’ olarak isimlendiriliyordu.”
ASKERLER ORTASINDA ‘TANK ÇİKOLATASI’ OLARAK BİLİNİYORDU
‘Pervitin’in bilhassa İkinci Dünya Savaşı periyodunda tanınan olması aslında pek de sürpriz değildi. ‘Pervitin’i kullanan askerler daha uzun mühlet savaşabiliyordu. Bu askerler asla acı hissetmiyor ve tam 36 saate kadar uyanık kalabiliyorlardı. İlaç birinci vakit içinderda Polonya ile yaşanan çatışmada sırf deneme gayeli kullanıldı. Sonuç şaşırtıcıydı. Yorgunluktan bitap düşmüş askerler hayli değil yalnızca 1 saat ortasında bu ilaç yardımıyla kendini bir anda dinç hissedebiliyordu.
Alman ordusu kayıtlarına bakıldığında, askerler içinde ‘tank çikolatası’ olarak bilinen ‘Pervitin’ hapının kullanım sıklığı dehşete düşürücü boyutlara ulaşmıştı. 1939 ila 1945 yılları içinde, sadece 6 yıl ortasında tam 200 milyon ‘Pervitin’ hapının askerlere dağıtıldığı kayıtlara bakıldığında rahatlıkla anlaşılıyordu. ‘Pervitin’ birinci evrede sırf askerler tarafınca kullanılsa da vakit ortasında halk içinde da popülerlik kazandı ve satışları bir anda patlama yaptı.
EKSİ 30 DERECEDE BİLE ÜŞÜMEDİLER
Halk içinde popülerlik kazanması ise elbet 1942’nin çabucak başında Kızıl Ordu kuşatması altındaki Nazi askerlerinin ilaçla canlanmasının kulaktan kulağa duyulmasıyla oldu. Nazi askerleri Ocak 1942 tarihinde dört bir yanı Kızıl Ordu tarafınca kuşatıldığında hava eksi 30 dereceyi gösteriyordu. ‘Pervitin’ hapını kullanan askerler havanın dondurucu soğukluğuna karşın en ufak bir üşüme belirtisi hissetmiyordu. Kısa vakitte başta askerler olmak üzere bir hayli kişi bağımlılık yaratan hususlara tahlil olarak sunulan bu ilaca bağımlı hale gelmişti. Gidişat hiç de iç açıcı değildi.
KİLO VERME HAPLARI VE ATLET DESTEKLERİNDE BULUNDU
‘Pelvitin’ ya da ‘Vonedrine’ üzere ilaçlardaki en büyük zahmet kullanım öncesinde aslında beşerler üzerinde denenmemiş olmalarıydı. Fenprometamin içeren bu mamüllerin şahıslar üstündeki tesirleri ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi’nin yanı sıra Harvard Tıp Okulu araştırmacılarının da dikkatini çekti. Ünlü tıp mecmuası Clinical Toxicology’de yayımlanan yeni bir araştırma ise pek çarpıcı.
Araştırmaya bakılırsa, İkinci Dünya Savaşı periyodundan kalma deher neysel bir uyarıcı olan fenprometamin ve başka uyarıcılar bugün halihazırda satışta olan birtakım kilo verme hapları ve sportmen desteklerinde tespit edildi. Harvard Tıp Okulu’ndan Tabip Pieter A. Cohen, araştırmanın sonuçları karşısında büyük bir şaşkınlığa uğradığını söyleyerek, “Bu sonuçlar sahiden şaşırtan. Çalışmada tıpkı anda 9 farklı yasaklı uyarıcıyla karşılaşmak hepimiz için çok şoke edici bir sonuçtu” sözlerini kullandı.
Peki birtakım zayıflama haplarında ve sportmen desteklerinde görülen deterenol, fenprometamin, oksilofrin, oktodrin, beta-metilfeniletilamin, 1,3-dimetilamilamin, 1,4-dimetilamilamin, 1,3-dimetilbutilamin ve higenamin üzere yasaklı uyarıcılar ziyanlı olmalarına karşın zayıflamayı ya da fit kalmayı nasıl mümkün kılıyordu? Biyokimya Uzmanı Dr. Öğr. Üyesi Ozan Emre Eyüpoğlu, bu soruya ‘Efedrin’ ilacı üzerinden örnekleyerek karşılık verdi. ‘Efedrin’ isimli ilacın Birinci olarak hava keselerini açtığı nedeni öne sürülerek astım hastalarına reçete edildiğini söyleyen Eyüpoğlu, kelamlarına şu biçimde devam etti:
“Ancak kullanılmaya başlandığında görüldü ki hastalar hem de kilo veriyor ve önemli biçimde ateşlenmiş hissediyor. ‘Efedrin’ yağ dokusunda yağların bedende taşınmasını sağlar ve daha fazla yağ yakılmasına sebep olur. Ayrıyeten uyarıcı tesiri sebebiyle ‘Efedrin’ biroldukca bireyde iştahı kapatma özelliğiyle bilinir. Kalp krizi riskini artırabilir. Uyarıcı olduğu için bağımlılık riski taşır. Belirli dozların üzerinde doping olarak kabul edilir.”
KUSMA, BULANIK GÖRME, ÇARPINTI, HALSİZLİK…
ABD Ulusal Tıp Kütüphanesi, fenprometamin uygulamasından kaynaklanan, kimileri ölümcül sonuçlara bile yol açabilen olumsuz yan tesirlerin bir listesini hazırladı. Harvard Tıp Okulu’ndan Tabip Pieter A. Cohen, ‘fenprometamin’ üzerine ağırlaşırken bununla birlikte ‘deterenol’ isimli öbür bir ilacın kilo verme mamüllerinde kullanmasıyla ilgili araştırmalar yapıyordu. Çalışmasında fark ettiği şey deterenolun bu çeşit eserlerde kullanılmak üzere FDA tarafınca hiç bir vakit onaylanmadığı ve kullanılan mamüllerin açıklamalarında da isminin geçmemesiydi.
Konuyla ilgili 2018’den itibaren bilhassa ABD’de satılan çeşitli diyet destekleri markalarında ‘deterenol’ uyaranının tespit edildiğini söyleyen Dr. Ozan Emre Eyüpoğlu, deterenolun, iştahı azaltıp bazal metabolizmayı yani kişinin sırf yaşamsal işlevlerini idame ettiren enerjiyi artırarak kişinin kilo vermesini sağlayabileceğini söylemiş oldu ve şu biçimde devam etti: “Ancak düzinelerce çalışmada, deterenolün farklı oral dozlarının tesirleri incelendiğinde yüzde karıncalanma, anksiyete, diyastolik kan basıncının düşmesi, kalp suratının artması, kusma, hipotansiyon, bulanık görme, çarpıntı, halsizlik ve teneffüs problemi üzere tesirlerle de karşılaşıldı.”
Dr. Ozan Emre Eyüpoğlu ayrıyeten 2013 yılında Hollandalı araştırmacıların deterenolun başka uyarıcılarla bir arada göğüs ağrısı ve kalp durması üzere bir dizi önemli yan tesirle alakalı olduğunu bulduklarını da hatırlattı.