ahmetbeyler
Yeni Üye
Sedat Ergin yazısında Tufan Türenç’in 50 yıllık meslek omurundaki anekdotları anlattı. Tufan Türenç’in Abdi İpekçi ile temasından İsmet İnönü ile tanışmasına, Ecevit ile vapur seyahatinden Celal Bayar ile Atatürk sohbetine ve oradan Hürriyet gazetesinde geçen 29 yılı anlattı.
Ancak Sedat Ergin, köşesinde bir değerli ayrıntısı atladı; Tufan Türenç’in 2017 yılında Hürriyet’ten kovulma sürecini…
Hürriyet gazetesi o devir 30’dan fazla çalışanı ile yollarını ayırmış, bu isimlerin başında da Yazı İşleri Müdürü Tufan Türenç, Yayın Yöneticisi Fikret Ercan ve iktisat muharriri Gila Benmayor geliyordu.
Odatv, Tufan Türenç’in eşi Pınar Türenç’e yaşananları sordu.
“KALEMİNİ KIRANLA FOTOĞRAFLARI TIPKI SAYFA”
Hürriyet’in bugünkü birinci sayfasında hem Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tıpkı vakitte Tufan Türenç’in fotoğrafının olmasını, “kalemini kıran isimle görünüyor” diyerek anlatan Pınar Türenç, Tufan Türenç’e Hürriyet’ten gönderildiği haberini, o periyot Hürriyet Genel Yayın Direktörü olan Fikret Bila’nın verdiğini söz etti.
Pınar Türenç’in Odatv’ye anlatımları şu biçimde:
“Basın tarihine ve yakın demokrasi tarihine ders üzere. Bir insanin kutsal bedellerine 50 yıl boyunca bu biçimdesine sahip çıkmasının fotoğrafı olmuş.
Hürriyet’in birinci sayfasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Tufan Türenç’in fotoğrafları vardı. Kalemini kıran isimle görünüyor
Tufan Türenç’i Hürriyet’ten ayrılık sürecinde Fikret Bila gazetede durumu kendisine bildirdi. sonrasındasında Aydın Beyefendi ile de görüştü. Ülkesini epeyce severdi, bu yaşananlara dayanamadı.
Orta, göbekten verilen tam sayfaya yayınlanan bir ömür kesiti. Sedat Ergin, Onu fazlaca âlâ tanırdı. Gazetecilik fazlaca özel ve pahalı bir vazifedir Tufan Türenç için. Bunu gerçek ustaların yanında yetişerek öğrendi ve en yeterli yaşatanlardan biri oldu. Ne var ki kutsal kıymetleri olarak hayatının bedellerine sahip çıkmak için 50 yılını ve ömrünü verdi. Asla maddiyata ehemmiyet vermeden vatandaşlık, meslek prensiplerine, ülke sevdasıyla yaşadı, yaşattı. Çok hakki yendi. Kendisine yapılanları daima geride bırakıp yürüdü.
Bu sayfalarda, kalemine sahip çıkanla, onun mesleğini bitiren, kalemini kıranlar sayfalarda yan yanalar.
Gerçek gazeteciye sahip çıkanlar o denli fazlaca ki… Bundan da umudum artıyor.
Sormak lazım artık: Sanki sahiden kim kaybetti.
Daha evvel birinci kalp krizini de 1996 senelerında geçirdi. O devir de ülkede fazlaca fazla karışıklık vardı. Tufan kederden kalp krizi geçirdi. Hatta periyodun Başbakan’ı Mesut Yılmaz idi. Hastaneye geldi ve ‘Tufan Beyefendi bu kadar üzülmeyin. Ülkede bunlar oldu’ dedi.
Covid sürecine karşın cenazeye beşerler akın akın ağlayarak geldi.
Çok üzgünüm”
Sedat Ergin’in mevzuyla ilgili yazısı şöyleki:
“Türk basın tarihinde değerli yeri olan Tufan Türenç’e geçen ay veda ettik.
23 Nisan’da kaybettiğimiz Tufan Türenç, Türk basınının son 50 yılına izini bırakmış kıymetli gazetecilerdendi. Abdi İpekçi’nin Milliyet’teki yazıişleri takımının bugünlere gelen son isimlerinden biri olan Türenç, yazarlığının yanı sıra yazıişleri masasında kesintisiz 44 yıl çalıştı. Bunun 29 yılı Hürriyet’te geçti.
Abdi İpekçi’nin o gün telefonuna çıkması Tufan Türenç’in hayatının bütün akışını da belirledi. Saint Benoit Lisesi’nden mezun olduktan daha sonra girdiği Eczacılık Fakültesi’ndeki eğitimini bırakıp gazeteci olmak için Gazetecilik Yüksek Okulu’na kaydolmuştu. Okula devam ederken bir taraftan da kendi sözüyle “bir gazeteye kapağı atıp” mesleğe başlamak istiyordu.
Doktor olan babası Niyazi Türenç, Milliyet Genel Yayın Direktörü Abdi İpekçi’yi tanıyan tabip arkadaşı Ali Tanrıyar’dan, İpekçi’yi arayıp oğluna bir iş imkânı sağlanması için yardımcı olmasını istemişti. İpekçi, Tanrıyar’a genç gazeteci adayının direkt kendisini aramasını söylemişti.
İpekçi’yi tekraren aramasına karşılık ulaşması pek kolay olmadı. Lakin bıkmadan usanmadan aramayı sürdürdü. Üç ay kadar daha sonra yaptığı bir denemede Abdi İpekçi’nin sekreteri birden kendisini telefonda gazetenin direktörüne bağlayıverdi. İpekçi, Tanrıyar’ın kendisinden kelam ettiğini hatırladığını söylemiş oldu ve sonraki günü gazetenin İstihbarat Şefi Faruk Demirtaş’ın yanına gitmesini istedi.
Tufan Türenç’in gazetecilik serüveni bu biçimdelikle 1968 yılında Milliyet Gazetesi’nin bu biçimdelar Cağaloğlu’nda Nuruosmaniye Caddesi üstündeki merkezinde başlamış oldu. Anılarını anlattığı “Babıali’nin Öteki Yüzü” kitabında, “Cuma günü erkenden Milliyet’e elim ayağım titreyerek gittim” diye anlatıyor o sabahı Tufan Türenç.
O senelerda mesleğe adım atan genç gazeteci adayları evvel polis muhabirliğinde denenirdi. Her sabah Sirkeci’de meşhur Sansaryan Han’a, yani Emniyet Müdürlüğü’ne gidiyor, kısımları gezip geceden kalan haberleri topluyordu. Bir nazaranvi de öğlenden daha sonra tek tek İstanbul’daki karakolları arayıp bir olay olup olmadığını öğrenmekti. Biri taraftan da gazete merkezinde polis telsizini dinleyip büyük vukuatlarda çabucak olay yerine gidiyorlardı. O senelerda öğrenci olaylarını izlerken de kendisini sıkça tansiyonlu durumların ortasında bulacaktı. Ayrıyeten 12 Mart 1971 muhtırasından daha sonra sıkıyönetim mahkemelerini de izleyerek deneyim kazandı.
Stajyer muhabir olarak maaşı yoktu, Faruk Demirtaş ona yalnızca yol parası diye kendi tabiriyle “üç beş kuruş” yazıyordu. Dört yıla yakın bu şartlarda çalıştı, takımı 1973 Eylül ayında askerden dönünce yapıldı.
ECEVİT İLE KENT SINIRLARI VAPURUNDA TANIŞMA
Polis muhabiri olmakla birlikte siyasetçilerin temaslarını izlemekle gorevlendirildiği de oluyordu. Bu alandaki birinci vazifelerinden biri, 1970 yılı ağustos ayında periyodun CHP Genel Sekreteri Bülent Ecevit’in İstanbul’a gelip Heybeliada’da bulunan İsmet Paşa’ya yaptığı ziyareti izlemesiydi. Sirkeci’den saat 11’de kalkan Kent Sınırları vapuruna binip Heybeliada’ya giderken tıpkı vapurda bulunan Ecevit ile tanıştı. Ecevit, bütün nezaketiyle kendisini izlemeye gelen genç Milliyet muhabirine, “Size de bu sıcak havada zahmet veriyoruz” diye konuşacaktı.
Ecevit, ondan sonrasında Heybeliada’da Türenç’i İsmet İnönü ile tanıştırdı. İsmet Paşa, sıcak tabirlerle kelam ettiği Abdi Bey’e selam söyleyecekti kendisi aracılığıyla.
İki yıl daha sonra düzenlenen CHP kurultayında Bülent Ecevit, İsmet İnönü’yü siyasi hezimete uğratarak CHP Genel Başkanlığına geldi.
CELAL BAYAR’DAN GENÇ GAZETECİYE ATATÜRK ÖĞÜDÜ
13 Ekim 1973 genel seçimleri, Tufan Türenç’in mesleğinde kendisini göstermesi bakımından değerli bir kapı açtı. Askerlik dönüşü mesaisinin kayda bedel bir kısmını seçim seyahatlerini izlemekle geçirdi. birinci vakit içinderda, Ferruh Bozbeyli’nin liderliğini yaptığı Demokratik Parti’nin seçim kampanyasına katılan eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın yurtiçi seyahatlerini izlemekle nazaranvlendirildi. Sola sempatiyle bakan bir gazeteci olarak Celal Bayar’a sıcaklık duymuyor hatta kendisinin Atatürkçülüğünü de sorguluyordu.
Ancak kampanya sırasında bir şey dikkatini çekti Tufan Türenç’in. Bayar, kürsüde yaptığı konuşmaları Atatürk ile başlayıp Atatürk ile bitiriyordu. Hatıratında “Bayar Atatürk’e hayran bir insan portresiyle çıkmıştı karşıma. İtiraf edeyim ki önyargılarımdan utandım” diye yazıyor Türenç.
Bu seyahat sırasında Bayar’ın Mersin Oteli’nde gezisini izleyen sekiz muhabirle yediği akşam yemeği onda kıymetli bir iz bırakacaktı. Genç gazeteci, burada evvel “Efendim müsaade verirseniz size birtakım hislerimi açıklamak istiyorum” diye müsaade istedi Bayar’dan. “Seni dinliyorum” dedi Bayar.
Şöyle dedi: “Efendim, doğrusunu söylemek gerekirse ben bu seyahate kadar size epeyce sempati duymazdım. Lakin konuşmalarınız beni yanılttı. Ben sizin Atatürk’ü pek sevmediğinizi sanıyordum. Lakin gördüm ki siz tam bir Atatürk hayranıymışsınız. Çok keyifli oldum.”
Bayar’ın Türenç’e verdiği ve gazetelerin birinci sayfalarına geçen şu karşılık o günlerde kamuoyunda, siyasi etraflarda büyük yankı yaratacaktı:
“Bak delikanlı! Atatürk’ü sevmek ulusal bir ibadettir. Ben hakikaten ona hayrandım. Hâlâ da hayranım.”
Türenç, daha sonradan Bayar’ın 1953 yılında Atatürk’ün naaşı Anıtkabir’e nakledildiğinde de Anıtkabir defterine Cumhurbaşkanı kimliğiyle bu ifadeyi yazmış olduğunu öğrenecekti.
ECEVİT RÜZGÂRI ESMEYE BAŞLAYINCA
Tufan Türenç 1973 seçiminde CHP başkanı Ecevit’in Samsun’dan Rize’ye kadar yaptığı Karadeniz’deki seçim kampanyasını da izledi. Bu sırada gazete merkezinden Ecevit’i bırakıp Samsun’da olan AP başkanı Süleyman Demirel’in Karadeniz kampanyasını izlemesi de istendi.
Karadeniz gezisi dönüşü gazeteye geldiğinde Abdi İpekçi’nin sağ kolu durumundaki Turhan Aytul, Milliyet’in işvereni Ercüment Karacan ile İpekçi’nin kendisini beklediklerini, seçim izlenimlerini mukayeseli olarak anlatmasını istediklerini söylemiş oldu.
Türenç, Karacan ve İpekçi’ye, izlediği tıpkı yerlerde Ecevit’in Demirel’e kıyasla epey daha geniş ve coşkulu kalabalıklara hitap ettiğini, Ecevit’in tertip yapmadan kısa vakitte vatandaşları etrafına toplayabildiğini anlattı. Ecevit’in daha fazlaca oy almasını beklediğini ancak tek başına iktidar olmasının güç olduğunu belirtti. 14 Ekim 1973 genel seçiminden CHP birinci parti çıkacak ve MSP ile koalisyon kuracaktı.
VE MUHABİRLİKTEN YAZI İŞLERİ MASASINA GEÇİŞ
Milliyet, 1973 seçimlerinde başarılı bir yayın çizgisi izledi. Seçimler hem de Tufan Türenç’in önünü de açtı. Seçim daha sonrasında Turhan Aytul, Türenç’e kendisini artık yazı işlerinde yanına almak istediğini söylemiş oldu. Türenç ise muhaberaber kalmayı, yazmayı tercih ediyordu. Yazı işlerine girdiği takdirde alandan kopacaktı. Lakin Aytul’a karşı direnme gücü yoktu.
Ve Tufan Türenç’in meslek hayatının sonrasındasındaki devrine damgasını vuracak olan yazı işleri serüveni başladı. Artık alanda değil, masadaydı. Kendi tabiriyle, yazı işlerindeki yükü kaldırmak için “hamal olmak” gerekiyordu. Ayrıyeten, o senelerda bugünkü teknolojik imkânlar da yoktu. Haberlerin seçimi, dikkatle okunması, başlıkların atılması, sayfaya konması, üstteki iş bitince mürettiphaneye inilmesi, sayfaların pikaj ve montajının yapılması ve makine dairesine gönderilmesi üzere evrelerden geçiliyordu. Bitmedi. Rotatif dönünce sıra ağzından birinci çıkan gazeteyi alıp denetim edilmesine geliyordu. Sorun çıkarsa baskı durduruluyordu.
Saygınlığıyla kendisini kabul ettirmiş olan Abdi İpekçi’nin gazetecilik çizgisinde gösterdiği titizlik, maiyetindeki gruba de büyük bir sorumluluk yüklüyordu. Yazı işleri mutfağındaki bakılırsavin fazlaca daha dikkatle ve ihtimamla yapılması gerekiyordu. Yeni bakılırsaviyle, İpekçi Milliyet’inin yazı işleri masasının değerli oyuncularından bir tanesiydi Türenç…
Ve 1973’te üstlendiği yazı işleri masası sorumluluğu, sonrasındasında gittiği Güneş Gazetesi ve en uzun müddet çalıştığı Hürriyet’le aralıksız 44 yıl sürecekti. Hürriyet’te uzun bir süre köşe müellifliği yapsa da masayı hiç bir vakit bırakmayacaktı.
ABDİ BEY’İN ÖLÜMÜ
Abdi İpekçi’nin 1 Şubat 1979 günü uğradığı suikast Milliyet gazetesini de vurdu. Türenç, anılarında suikast gününü anlatırken “O gece Milliyet gazetesinde tam bir trajedi yaşanıyordu. Bir yandan ağlıyor, bir yandan da gazeteyi yapmaya çalışıyorduk. Artık Abdi Bey’in olmayacağını kabul etmemiz epeyce zordu” diye anlatıyor.
Türenç’in unutamayacağı bir olay, Hürriyet’in işvereni Erol Simavi’nin o gün Milliyet’e gelerek hepsini teselli etmesi ve yanlarından Hürriyet yazı işlerini arayarak gazetenin logosunun sonraki günü siyah çıkması talimatını vermesiydi.
daha sonrası Milliyet’te iç çekişmelerin patlak vereceği bir periyottu. Akabinde Ercüment Karacan’ın gazeteyi 1979 sonunda Aydın Doğan’a satmasıyla birlikte yeni bir periyot başladı Milliyet’te. Türenç, 1986’ya kadar Milliyet Yazı İşleri’ndeki vazifesini sürdürdü.
KISA SÜREN GÜNEŞ MACERASI VE HÜRRİYET DÖNEMİ
Derken Mehmet Ali Yılmaz’ın sahibi olduğu Güneş gazetesinden gelen cazip bir teklifi kabul ederek 1986 yılında 18 yıl çalıştığı Milliyet’ten ayrıldı Türenç. Ayrıldığında Yazı İşleri Müdürü unvanını taşıyordu. Milliyet’le özdeşleşmiş bir ismin bu kuruma veda etmesi kıymetli bir hadiseydi Babıali için.
Ancak Güneş gazetesinin yayın siyasetiyle ilgili içte yaşanan uyuşmazlıklar, idare problemleri, Türenç’in kendisini tam bir karışıklığın ortasında bulmasına yol açtı. aslına bakarsanız gazetenin Asil Nadir’e satılmasıyla bir arada Türenç’in 18 ay süren Güneş macerası da son bulmuş oldu.
Bunu uzun bir tatil periyodu izledi. Bu ortada Tercüman gazetesinin sahibi Kemal Ilıcak’ın gazetenin başına geçmesi yolundaki teklifini de kabul etmedi Türenç. Dünya görüşünün Tercüman’ın muhafazakâr çizgisiyle örtüşmesi güçtü.
Ve 1988 yılında o sırada Hürriyet’in başında olan Çetin Emeç’in teklifiyle Hürriyet’e geçti. daha sonrasındaki 29 yıl, Türenç’in kesintisiz yazı işleri müdürü olarak masada nazaranv yaptığı bir devir oldu. Öte yandan Milliyet’te 1986 yılında veda ettiği eski işvereni Aydın Doğan 1994 yılında Hürriyet’i satın alınca kendisiyle bir daha tıpkı çatı altında buluştu. Hürriyet’le Türenç’in yolları 2017 sonunda ayrılacaktı.
YAZI İŞLERİ MASASINDAKİ İŞLEVİ
Tufan Türenç’in yazı işleri masasındaki değeri, herbiçimde kendisiyle çalışan her insanın mutabık kalacağı üzere serinkanlılığını hiç bir vakit kaybetmemesi, haber konusu olarak en büyük krizlerin yaşandığı durumlarda bile gazete yapılırken heyecana kapılmadan masayı toparlayan bir gazeteci olabilmesiydi. Çok geniş deneyimi, birikimi en güçlü desteğiydi.
Ancak bunun yanı sıra insan bağlantılarındaki ölçülü, sevecen üslubuyla da çalışma ortamında her vakit müspet bir atmosfer yaratırdı. Masada sıklıkla en kıdemlilerden biri olması, ona her seferinde bir ağabeylik rolü de yüklüyordu.
Türenç’in vurgulanması gereken bir hasleti de Türk basınında doğrultu tutarlılığı ile kendisini ortaya koymuş olmasıydı. Basındaki elli yıllık seyahatinde koordinatları hiç değişmemiş, tıpkı duruşunu sürdürmüştür. Aslında yıllar evvel Celal Bayar’a yorumda bulunan genç gazeteci, o hislerini hiç kaybetmemiştir.
İlginçtir ki Hürriyet’te fazlaca daha uzun bir vakit çalışmış bulunmasına karşılık, Tufan Türenç’te Milliyet kimliği de kaybolmamıştır. Bunda, kuşkusuz Abdi İpekçi ekolünde yetişmiş, onun yazı işleri masasından gelmiş olmasının tesiri rol oynamıştır.
O masanın hayatta kalan son temsilcilerinden bir tanesiydi Türenç ve masanın temsil ettiği çizgiyi elli yıl evvelce bugüne taşıyordu.
Kendisiyle tıpkı masada çalışmış bir meslektaşı olarak anısını hürmetle anıyorum.”
Ancak Sedat Ergin, köşesinde bir değerli ayrıntısı atladı; Tufan Türenç’in 2017 yılında Hürriyet’ten kovulma sürecini…
Hürriyet gazetesi o devir 30’dan fazla çalışanı ile yollarını ayırmış, bu isimlerin başında da Yazı İşleri Müdürü Tufan Türenç, Yayın Yöneticisi Fikret Ercan ve iktisat muharriri Gila Benmayor geliyordu.
Odatv, Tufan Türenç’in eşi Pınar Türenç’e yaşananları sordu.
“KALEMİNİ KIRANLA FOTOĞRAFLARI TIPKI SAYFA”
Hürriyet’in bugünkü birinci sayfasında hem Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tıpkı vakitte Tufan Türenç’in fotoğrafının olmasını, “kalemini kıran isimle görünüyor” diyerek anlatan Pınar Türenç, Tufan Türenç’e Hürriyet’ten gönderildiği haberini, o periyot Hürriyet Genel Yayın Direktörü olan Fikret Bila’nın verdiğini söz etti.
Pınar Türenç’in Odatv’ye anlatımları şu biçimde:
“Basın tarihine ve yakın demokrasi tarihine ders üzere. Bir insanin kutsal bedellerine 50 yıl boyunca bu biçimdesine sahip çıkmasının fotoğrafı olmuş.
Hürriyet’in birinci sayfasında Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan ile Tufan Türenç’in fotoğrafları vardı. Kalemini kıran isimle görünüyor
Tufan Türenç’i Hürriyet’ten ayrılık sürecinde Fikret Bila gazetede durumu kendisine bildirdi. sonrasındasında Aydın Beyefendi ile de görüştü. Ülkesini epeyce severdi, bu yaşananlara dayanamadı.
Orta, göbekten verilen tam sayfaya yayınlanan bir ömür kesiti. Sedat Ergin, Onu fazlaca âlâ tanırdı. Gazetecilik fazlaca özel ve pahalı bir vazifedir Tufan Türenç için. Bunu gerçek ustaların yanında yetişerek öğrendi ve en yeterli yaşatanlardan biri oldu. Ne var ki kutsal kıymetleri olarak hayatının bedellerine sahip çıkmak için 50 yılını ve ömrünü verdi. Asla maddiyata ehemmiyet vermeden vatandaşlık, meslek prensiplerine, ülke sevdasıyla yaşadı, yaşattı. Çok hakki yendi. Kendisine yapılanları daima geride bırakıp yürüdü.
Bu sayfalarda, kalemine sahip çıkanla, onun mesleğini bitiren, kalemini kıranlar sayfalarda yan yanalar.
Gerçek gazeteciye sahip çıkanlar o denli fazlaca ki… Bundan da umudum artıyor.
Sormak lazım artık: Sanki sahiden kim kaybetti.
Daha evvel birinci kalp krizini de 1996 senelerında geçirdi. O devir de ülkede fazlaca fazla karışıklık vardı. Tufan kederden kalp krizi geçirdi. Hatta periyodun Başbakan’ı Mesut Yılmaz idi. Hastaneye geldi ve ‘Tufan Beyefendi bu kadar üzülmeyin. Ülkede bunlar oldu’ dedi.
Covid sürecine karşın cenazeye beşerler akın akın ağlayarak geldi.
Çok üzgünüm”
Sedat Ergin’in mevzuyla ilgili yazısı şöyleki:
“Türk basın tarihinde değerli yeri olan Tufan Türenç’e geçen ay veda ettik.
23 Nisan’da kaybettiğimiz Tufan Türenç, Türk basınının son 50 yılına izini bırakmış kıymetli gazetecilerdendi. Abdi İpekçi’nin Milliyet’teki yazıişleri takımının bugünlere gelen son isimlerinden biri olan Türenç, yazarlığının yanı sıra yazıişleri masasında kesintisiz 44 yıl çalıştı. Bunun 29 yılı Hürriyet’te geçti.
Abdi İpekçi’nin o gün telefonuna çıkması Tufan Türenç’in hayatının bütün akışını da belirledi. Saint Benoit Lisesi’nden mezun olduktan daha sonra girdiği Eczacılık Fakültesi’ndeki eğitimini bırakıp gazeteci olmak için Gazetecilik Yüksek Okulu’na kaydolmuştu. Okula devam ederken bir taraftan da kendi sözüyle “bir gazeteye kapağı atıp” mesleğe başlamak istiyordu.
Doktor olan babası Niyazi Türenç, Milliyet Genel Yayın Direktörü Abdi İpekçi’yi tanıyan tabip arkadaşı Ali Tanrıyar’dan, İpekçi’yi arayıp oğluna bir iş imkânı sağlanması için yardımcı olmasını istemişti. İpekçi, Tanrıyar’a genç gazeteci adayının direkt kendisini aramasını söylemişti.
İpekçi’yi tekraren aramasına karşılık ulaşması pek kolay olmadı. Lakin bıkmadan usanmadan aramayı sürdürdü. Üç ay kadar daha sonra yaptığı bir denemede Abdi İpekçi’nin sekreteri birden kendisini telefonda gazetenin direktörüne bağlayıverdi. İpekçi, Tanrıyar’ın kendisinden kelam ettiğini hatırladığını söylemiş oldu ve sonraki günü gazetenin İstihbarat Şefi Faruk Demirtaş’ın yanına gitmesini istedi.
Tufan Türenç’in gazetecilik serüveni bu biçimdelikle 1968 yılında Milliyet Gazetesi’nin bu biçimdelar Cağaloğlu’nda Nuruosmaniye Caddesi üstündeki merkezinde başlamış oldu. Anılarını anlattığı “Babıali’nin Öteki Yüzü” kitabında, “Cuma günü erkenden Milliyet’e elim ayağım titreyerek gittim” diye anlatıyor o sabahı Tufan Türenç.
O senelerda mesleğe adım atan genç gazeteci adayları evvel polis muhabirliğinde denenirdi. Her sabah Sirkeci’de meşhur Sansaryan Han’a, yani Emniyet Müdürlüğü’ne gidiyor, kısımları gezip geceden kalan haberleri topluyordu. Bir nazaranvi de öğlenden daha sonra tek tek İstanbul’daki karakolları arayıp bir olay olup olmadığını öğrenmekti. Biri taraftan da gazete merkezinde polis telsizini dinleyip büyük vukuatlarda çabucak olay yerine gidiyorlardı. O senelerda öğrenci olaylarını izlerken de kendisini sıkça tansiyonlu durumların ortasında bulacaktı. Ayrıyeten 12 Mart 1971 muhtırasından daha sonra sıkıyönetim mahkemelerini de izleyerek deneyim kazandı.
Stajyer muhabir olarak maaşı yoktu, Faruk Demirtaş ona yalnızca yol parası diye kendi tabiriyle “üç beş kuruş” yazıyordu. Dört yıla yakın bu şartlarda çalıştı, takımı 1973 Eylül ayında askerden dönünce yapıldı.
ECEVİT İLE KENT SINIRLARI VAPURUNDA TANIŞMA
Polis muhabiri olmakla birlikte siyasetçilerin temaslarını izlemekle gorevlendirildiği de oluyordu. Bu alandaki birinci vazifelerinden biri, 1970 yılı ağustos ayında periyodun CHP Genel Sekreteri Bülent Ecevit’in İstanbul’a gelip Heybeliada’da bulunan İsmet Paşa’ya yaptığı ziyareti izlemesiydi. Sirkeci’den saat 11’de kalkan Kent Sınırları vapuruna binip Heybeliada’ya giderken tıpkı vapurda bulunan Ecevit ile tanıştı. Ecevit, bütün nezaketiyle kendisini izlemeye gelen genç Milliyet muhabirine, “Size de bu sıcak havada zahmet veriyoruz” diye konuşacaktı.
Ecevit, ondan sonrasında Heybeliada’da Türenç’i İsmet İnönü ile tanıştırdı. İsmet Paşa, sıcak tabirlerle kelam ettiği Abdi Bey’e selam söyleyecekti kendisi aracılığıyla.
İki yıl daha sonra düzenlenen CHP kurultayında Bülent Ecevit, İsmet İnönü’yü siyasi hezimete uğratarak CHP Genel Başkanlığına geldi.
CELAL BAYAR’DAN GENÇ GAZETECİYE ATATÜRK ÖĞÜDÜ
13 Ekim 1973 genel seçimleri, Tufan Türenç’in mesleğinde kendisini göstermesi bakımından değerli bir kapı açtı. Askerlik dönüşü mesaisinin kayda bedel bir kısmını seçim seyahatlerini izlemekle geçirdi. birinci vakit içinderda, Ferruh Bozbeyli’nin liderliğini yaptığı Demokratik Parti’nin seçim kampanyasına katılan eski Cumhurbaşkanı Celal Bayar’ın yurtiçi seyahatlerini izlemekle nazaranvlendirildi. Sola sempatiyle bakan bir gazeteci olarak Celal Bayar’a sıcaklık duymuyor hatta kendisinin Atatürkçülüğünü de sorguluyordu.
Ancak kampanya sırasında bir şey dikkatini çekti Tufan Türenç’in. Bayar, kürsüde yaptığı konuşmaları Atatürk ile başlayıp Atatürk ile bitiriyordu. Hatıratında “Bayar Atatürk’e hayran bir insan portresiyle çıkmıştı karşıma. İtiraf edeyim ki önyargılarımdan utandım” diye yazıyor Türenç.
Bu seyahat sırasında Bayar’ın Mersin Oteli’nde gezisini izleyen sekiz muhabirle yediği akşam yemeği onda kıymetli bir iz bırakacaktı. Genç gazeteci, burada evvel “Efendim müsaade verirseniz size birtakım hislerimi açıklamak istiyorum” diye müsaade istedi Bayar’dan. “Seni dinliyorum” dedi Bayar.
Şöyle dedi: “Efendim, doğrusunu söylemek gerekirse ben bu seyahate kadar size epeyce sempati duymazdım. Lakin konuşmalarınız beni yanılttı. Ben sizin Atatürk’ü pek sevmediğinizi sanıyordum. Lakin gördüm ki siz tam bir Atatürk hayranıymışsınız. Çok keyifli oldum.”
Bayar’ın Türenç’e verdiği ve gazetelerin birinci sayfalarına geçen şu karşılık o günlerde kamuoyunda, siyasi etraflarda büyük yankı yaratacaktı:
“Bak delikanlı! Atatürk’ü sevmek ulusal bir ibadettir. Ben hakikaten ona hayrandım. Hâlâ da hayranım.”
Türenç, daha sonradan Bayar’ın 1953 yılında Atatürk’ün naaşı Anıtkabir’e nakledildiğinde de Anıtkabir defterine Cumhurbaşkanı kimliğiyle bu ifadeyi yazmış olduğunu öğrenecekti.
ECEVİT RÜZGÂRI ESMEYE BAŞLAYINCA
Tufan Türenç 1973 seçiminde CHP başkanı Ecevit’in Samsun’dan Rize’ye kadar yaptığı Karadeniz’deki seçim kampanyasını da izledi. Bu sırada gazete merkezinden Ecevit’i bırakıp Samsun’da olan AP başkanı Süleyman Demirel’in Karadeniz kampanyasını izlemesi de istendi.
Karadeniz gezisi dönüşü gazeteye geldiğinde Abdi İpekçi’nin sağ kolu durumundaki Turhan Aytul, Milliyet’in işvereni Ercüment Karacan ile İpekçi’nin kendisini beklediklerini, seçim izlenimlerini mukayeseli olarak anlatmasını istediklerini söylemiş oldu.
Türenç, Karacan ve İpekçi’ye, izlediği tıpkı yerlerde Ecevit’in Demirel’e kıyasla epey daha geniş ve coşkulu kalabalıklara hitap ettiğini, Ecevit’in tertip yapmadan kısa vakitte vatandaşları etrafına toplayabildiğini anlattı. Ecevit’in daha fazlaca oy almasını beklediğini ancak tek başına iktidar olmasının güç olduğunu belirtti. 14 Ekim 1973 genel seçiminden CHP birinci parti çıkacak ve MSP ile koalisyon kuracaktı.
VE MUHABİRLİKTEN YAZI İŞLERİ MASASINA GEÇİŞ
Milliyet, 1973 seçimlerinde başarılı bir yayın çizgisi izledi. Seçimler hem de Tufan Türenç’in önünü de açtı. Seçim daha sonrasında Turhan Aytul, Türenç’e kendisini artık yazı işlerinde yanına almak istediğini söylemiş oldu. Türenç ise muhaberaber kalmayı, yazmayı tercih ediyordu. Yazı işlerine girdiği takdirde alandan kopacaktı. Lakin Aytul’a karşı direnme gücü yoktu.
Ve Tufan Türenç’in meslek hayatının sonrasındasındaki devrine damgasını vuracak olan yazı işleri serüveni başladı. Artık alanda değil, masadaydı. Kendi tabiriyle, yazı işlerindeki yükü kaldırmak için “hamal olmak” gerekiyordu. Ayrıyeten, o senelerda bugünkü teknolojik imkânlar da yoktu. Haberlerin seçimi, dikkatle okunması, başlıkların atılması, sayfaya konması, üstteki iş bitince mürettiphaneye inilmesi, sayfaların pikaj ve montajının yapılması ve makine dairesine gönderilmesi üzere evrelerden geçiliyordu. Bitmedi. Rotatif dönünce sıra ağzından birinci çıkan gazeteyi alıp denetim edilmesine geliyordu. Sorun çıkarsa baskı durduruluyordu.
Saygınlığıyla kendisini kabul ettirmiş olan Abdi İpekçi’nin gazetecilik çizgisinde gösterdiği titizlik, maiyetindeki gruba de büyük bir sorumluluk yüklüyordu. Yazı işleri mutfağındaki bakılırsavin fazlaca daha dikkatle ve ihtimamla yapılması gerekiyordu. Yeni bakılırsaviyle, İpekçi Milliyet’inin yazı işleri masasının değerli oyuncularından bir tanesiydi Türenç…
Ve 1973’te üstlendiği yazı işleri masası sorumluluğu, sonrasındasında gittiği Güneş Gazetesi ve en uzun müddet çalıştığı Hürriyet’le aralıksız 44 yıl sürecekti. Hürriyet’te uzun bir süre köşe müellifliği yapsa da masayı hiç bir vakit bırakmayacaktı.
ABDİ BEY’İN ÖLÜMÜ
Abdi İpekçi’nin 1 Şubat 1979 günü uğradığı suikast Milliyet gazetesini de vurdu. Türenç, anılarında suikast gününü anlatırken “O gece Milliyet gazetesinde tam bir trajedi yaşanıyordu. Bir yandan ağlıyor, bir yandan da gazeteyi yapmaya çalışıyorduk. Artık Abdi Bey’in olmayacağını kabul etmemiz epeyce zordu” diye anlatıyor.
Türenç’in unutamayacağı bir olay, Hürriyet’in işvereni Erol Simavi’nin o gün Milliyet’e gelerek hepsini teselli etmesi ve yanlarından Hürriyet yazı işlerini arayarak gazetenin logosunun sonraki günü siyah çıkması talimatını vermesiydi.
daha sonrası Milliyet’te iç çekişmelerin patlak vereceği bir periyottu. Akabinde Ercüment Karacan’ın gazeteyi 1979 sonunda Aydın Doğan’a satmasıyla birlikte yeni bir periyot başladı Milliyet’te. Türenç, 1986’ya kadar Milliyet Yazı İşleri’ndeki vazifesini sürdürdü.
KISA SÜREN GÜNEŞ MACERASI VE HÜRRİYET DÖNEMİ
Derken Mehmet Ali Yılmaz’ın sahibi olduğu Güneş gazetesinden gelen cazip bir teklifi kabul ederek 1986 yılında 18 yıl çalıştığı Milliyet’ten ayrıldı Türenç. Ayrıldığında Yazı İşleri Müdürü unvanını taşıyordu. Milliyet’le özdeşleşmiş bir ismin bu kuruma veda etmesi kıymetli bir hadiseydi Babıali için.
Ancak Güneş gazetesinin yayın siyasetiyle ilgili içte yaşanan uyuşmazlıklar, idare problemleri, Türenç’in kendisini tam bir karışıklığın ortasında bulmasına yol açtı. aslına bakarsanız gazetenin Asil Nadir’e satılmasıyla bir arada Türenç’in 18 ay süren Güneş macerası da son bulmuş oldu.
Bunu uzun bir tatil periyodu izledi. Bu ortada Tercüman gazetesinin sahibi Kemal Ilıcak’ın gazetenin başına geçmesi yolundaki teklifini de kabul etmedi Türenç. Dünya görüşünün Tercüman’ın muhafazakâr çizgisiyle örtüşmesi güçtü.
Ve 1988 yılında o sırada Hürriyet’in başında olan Çetin Emeç’in teklifiyle Hürriyet’e geçti. daha sonrasındaki 29 yıl, Türenç’in kesintisiz yazı işleri müdürü olarak masada nazaranv yaptığı bir devir oldu. Öte yandan Milliyet’te 1986 yılında veda ettiği eski işvereni Aydın Doğan 1994 yılında Hürriyet’i satın alınca kendisiyle bir daha tıpkı çatı altında buluştu. Hürriyet’le Türenç’in yolları 2017 sonunda ayrılacaktı.
YAZI İŞLERİ MASASINDAKİ İŞLEVİ
Tufan Türenç’in yazı işleri masasındaki değeri, herbiçimde kendisiyle çalışan her insanın mutabık kalacağı üzere serinkanlılığını hiç bir vakit kaybetmemesi, haber konusu olarak en büyük krizlerin yaşandığı durumlarda bile gazete yapılırken heyecana kapılmadan masayı toparlayan bir gazeteci olabilmesiydi. Çok geniş deneyimi, birikimi en güçlü desteğiydi.
Ancak bunun yanı sıra insan bağlantılarındaki ölçülü, sevecen üslubuyla da çalışma ortamında her vakit müspet bir atmosfer yaratırdı. Masada sıklıkla en kıdemlilerden biri olması, ona her seferinde bir ağabeylik rolü de yüklüyordu.
Türenç’in vurgulanması gereken bir hasleti de Türk basınında doğrultu tutarlılığı ile kendisini ortaya koymuş olmasıydı. Basındaki elli yıllık seyahatinde koordinatları hiç değişmemiş, tıpkı duruşunu sürdürmüştür. Aslında yıllar evvel Celal Bayar’a yorumda bulunan genç gazeteci, o hislerini hiç kaybetmemiştir.
İlginçtir ki Hürriyet’te fazlaca daha uzun bir vakit çalışmış bulunmasına karşılık, Tufan Türenç’te Milliyet kimliği de kaybolmamıştır. Bunda, kuşkusuz Abdi İpekçi ekolünde yetişmiş, onun yazı işleri masasından gelmiş olmasının tesiri rol oynamıştır.
O masanın hayatta kalan son temsilcilerinden bir tanesiydi Türenç ve masanın temsil ettiği çizgiyi elli yıl evvelce bugüne taşıyordu.
Kendisiyle tıpkı masada çalışmış bir meslektaşı olarak anısını hürmetle anıyorum.”