ahmetbeyler
Yeni Üye
Ertuğrul Özkök, Tansu’ya Mektuplar yazı dizisinde bugün Koç ailesinden bahsetti. Ailenin anılarından bahseden Özkök, Semahat Arsel’in de bilinmeyenlerini yazdı.
İşte Özkök’ün yazısı:
Geçen Perşembe akşamı, Taksim’de az sayıdaki gazetecinin fakına vardığı, bana bakılırsa sembolik açıdan epey manalı bir yemek vardı.
Özellikle Koç kümesinin itibarlı markası Divan için hoş bir olaydı.
Çünkü “Divan Brasserie” yenilenen Atatürk Kültür Merkezi’nin tıpkı vakitte fuayesinde bir şubesini açtı.
Açılış yemeğine ben de davetliyim, lakin tıpkı gece Cem Yılmaz’ın Netflix için yaptığı “Erşan Kuneri” dizisinin galasına davetliydim ve daha evvelinde yemin ettiğim için oraya gittim.
GEZİ PARKINDA ÇOK SEMBOLİK BİR BULUŞMA
Benim gözümde sembolik bir manası vardı bu olayın.
Divan, Seyahat olayları sırasında biber gazından kaçan insanların sığınması için kapılarını açan kuruluştu ve bu niçinle iktidarın birtakım kalemleri tarafınca da eleştirilmişti.
halbuki epeyce insani bir davranıştı.
AKM ise, Seyahat şovları sırasında üzerine dev pankartlar asılan binaydı.
daha sonra yıllar geçti.
Bugün AKM’de birebir Divan’ın bir şubesinin açılması, o hislerin aşıldığını gösteriyor.
Özlediğim bir şeydi bu benim.
Çünkü Divan Taksim bölgesinin sembol bir markası ve AKM’ye de fazlaca yakıştı.
Tabii Divan denince aklıma Vehbi Koç’un kızı Semahat Arsel geliyor.
Çünkü Divan bir manada onun yarattığı marka.
KOÇ AİLE ALBÜMÜNDEN RUM DADILI DEĞİŞİK BİR KARE
Güzel bir tesadüf, Divan’ın AKM’de açıldığı şu günlerde Semahat Arsel’in de “Kuşaktan Kuşağa” isimli hatıra kitabı yayınlandı.
Rahmetli Vehbi Koç ve Suna Kıraç’tan daha sonra aileden gelen üçüncü hatıra kitabı bu.
Her birinde de hiç bilmediğimiz fazlaca farklı anılar var.
Buna bir de aileden sayılan Can Kıraç’ın kitabını da ekleyebiliriz.
O da fazlaca renkliydi…
Bu hatıra kitaplarının şöyleki farklı bir yanı var. Kitapla birlikte ailenin fotoğraf albümleri de açılıyor ve bütün Türkiye’nin, kamu önündeki imajı ile tanıdığımız bu simalarla ilgili epeyce değişik fotoğraflar görüyoruz.
örneğin Can Kıraç’ın kitabında İnan Kıraç’ın küçüklüğünde çekilmiş, saçları kız çocuğu üzere uzatılmış bir fotoğrafı vardı.
Semahat Arsel’in kitabında da ailenin üç kızının ve Rahmi Koç’un çocukluğuna ilişkin epeyce değişik fotoğraflar yayınlanmış.
Semahat Arsel – Rahmi Koç
Özellikle Rum dadı ile çekilen fotoğraf o günün sosyolojisini de epeyce güzel anlatıyor.
En değişiklerinden biri de Fenerbahçe Kulübü Lideri Ali Koç’un bir çocukluk fotoğrafı.
67 YIL EVVEL KOÇ’UN MESKENİNDE çok EFENDİ BİR ÇOCUK
Semahat Arsel’in kitabında bana fazlaca sıcak gelen ve Vehbi Bey’in kızları ile ilgili çağdaş tavrını yansıtan epeyce hoş bir kısım var.
Semahat Arsel’in kaybettiği eşi merhum Nusret Arsel’le tanışması ve evlenmesinin öyküsü bu.
Aynen şu biçimde olmuş.
1955 yılının başlarında Vehbi Koç Ankara’daki meskeninde genç bir adamı akşam yemeğine davet eder.
Vehbi Bey’in sık yaptığı bir şeydir. Şirketinde çalışan genç insanları konutuna davet ederdi.
O niçinle kızı Semahat Arsel bu daveti hiç yadırgamamış. Dikkatini çeken tek şey, o akşam babaannesinin de yemeğe katılmasıdır.
Genç adam yemekten daha sonra kalkıp masraf.
İşte o sırada garipsediği ikinci bir şey daha olur. Annesi gelen çocuğu beğenip beğenmediğini sorar.
Kızından aldığı yanıt şudur:
“çok efendi bir çocuk…”
ANKARA GARINDA İÇ KIPIRDATAN BİR KARŞILAŞMA
O sıralarda Semahat Arsel zatürre geçirmiş ve nekahet devrindedir. Havası ona güzel geldiği için İstanbul’da Çiftehavuzlar’da deniz kenarında kiralanan Ragıp Paşa Köşk’ünde kalmaktadırlar.
Evdeki yemekten birkaç gün daha sonra trenle İstanbul’a gitmek üzere Ankara garına gelirler.
O devirlerde tren seyahatlerinde uğurlama geleneği vardır.
Biroldukça akrabası ellerinde paketlerle onları uğurlamaya gelmiştir. Semahat Arsel işte o kalabalık ortasında elinde kırmızı bir gülle duran bir genç adamı fark eder.
Üç akşam evvel yemeğe gelen çocuktur o…
Semahat Arsel o anki hissini kitapta şu biçimde yazıyordu:
“bu biçimde içimin kıpırdadığını hissettim…”
VEHBİ KOÇ’UN İSTANBUL TRENİNDEKİ ÇOK ENTERESAN SÖZÜ
daha sonra tren hareket eder ve bir evlilik seyahatinin birinci istasyonuna gelirler.
Trende babası Vehbi Koç kızını karşısına oturtur ve sorar:
“Bu çocukla evlenmeyi düşünür müsün, düşünmez misin?”
Kızının karşılığını beklemeden devam eder:
“Eğer düşünürsen bir müddet görüşün” der.
Semahat Arsel bu noktada babası Vehbi Koç’un hayli kıymetli bir yanını şu cümlelerle anlatıyor:
“Babam gerek benim gerekse kardeşlerimin evlenmeleri konusunda epey anlayışlı ve açık hareket etti, sonucu büsbütün bizlere bıraktı…”
Bu cümleler, Cumhuriyet Ankara’sının çağdaş anlayışını da epeyce hoş anlatmıyor mu…
TANIŞAYIM LAKİN EVLENMEYİ DÜŞÜNMÜYORUM ABD’YE GİDECEĞİM
O gün istasyona gelen genç adamın ismi Nusret Arsel’dir…
Yani bugün Semahat bayanın aldığı soyadını taşıyan insan.
Babası Mehmet Arsel Koç şirketinin birinci çalışanlarındandır. Şirketin muhasebe müdürlüğünü yapmaktadır.
İki oğlu Nusret ve İlhan Arsel Avrupa’da eğitim almış ve hala Koç şirketinde çalışmaktadırlar.
O sırada Koç’un birinci ortaklarından Mösyö Bernard Nahum, Nusret’i tanımış ve Koç’a o tavsiye etmiştir.
Nahum bunu evvel Nusret Arsel’e açmış ve Semahat hanımla evlenmeyi düşünüp düşünmeyeceğini sormuş.
O da “Semahat Hanımla tanışayım lakin ben Amerika’ya gitmeyi başıma koydum, şu anda evlenmeyi düşünmüyorum” demiş.
EVLENME TEKLİFİ YAPILIRKEN PİKABA KONULAN PARÇA
Ancak bu karar lafta kalmış ve o yılın Ağustos ayında bir gün Nusret Arsel elinde hoş bir gül demeti ile Çiftehavuzlar’daki köşke gelmiş.
daha sonra pikaba Mozart’ın 41’inci Senfonisini koymuş.
Müzik çalmaya başlayınca “Benimle evlenir misiniz” diye sormuş.
Semahat bayanın karşılığı ne olmuş derseniz, işte şu olmuş:
“Fikren ve kalben hazır olduğum için evet dedim…”
daha sonra işler hızlanmış.
Nişan yapmamaya, onun yerine Semahat Arsel’in doğum günü olan 8 Eylül’de aile içinde yüzük takmaya karar vermişler.
YÜZÜK TAKILACAK AKŞAM İSTANBUL’DA BİR FELAKET
Arsel ailesi İstanbul’a gelip Beyoğlu’ndaki Tokatlayan Oteli’ne yerleşmiştir.
Ancak tarihe dikkat…
Yıl 1955’tir… Gün ise 8 Eylül…
Türkiye tarihine kara leke olarak yazılan 6-7 Eylül olaylarının yaşandığı günler yani…
İstanbul’da Rumların yaşadığı mahallelere, işyerlerine o vicdansız akınların yapıldığı iki kanlı gece yani.
Yüzük Koçların Caddebostan’daki konutunda yapılacaktır.
Ancak o gece Beyoğlu’ndaki otelden çıkmak mümkün değildir.
bir daha de canlarını tehlikeye atarak otelden çıkarlar ve biraz gecikme ile Koçların konutuna gelirler…
Kitapta Koç ailesinin çocuklarına dadılık yapan Rum bayanın en olduğu ile ilgili bir bilgi yok.
Ama eminim yüzüğün takıldığı akşam onu hatırlamışlardır…
Bu ülkede her insanın hafızasında unutmak istediği, unutamasa da hatırlamak istemediği bu biçimde acı anılar vardır.
Semahat-Nusret Arsel çiftinin düğünü için birinci adım işte bu biçimde hüzünlü bir gecede atılır.
VE SEYAHATİN UCUNDAKİ DİVAN OTELİ AÇILIYOR
Düğünleri ise 5 Ocak 1956 akşamı, Seyahat parkının ucunda yeni açılan Divan Oteli’nde yapılır.
O gece otele dışardan konuk alınmaz.
İsviçreli pastacıların hazırladığı pastalar yenir.
Gecenin üstün starı ise Müzeyyen Senar’dır…Yani Vehbi Bey’in en sevdiği sanatçı.
O gece yalnızca müzik söylemez, davetlileri kaldırarak bol ölçüde oynatır.
1955 yılının bir Ağustos günü Mozart’ın 41’inci Senfonisi ile başlayan bu birliktelik, Nusret Arsel’in vefat ettiği 18 Ocak 2014 yılına kadar devam edecektir…
ERTESİ GÜN HÜRRİYET’TE BİRİNCİ SAYFADAKİ MANŞET
Hürriyet gazetesinin efsane genel yayın direktörü Necati Zincirkıran sonraki gün gazetenin birinci sayfasından haberi şu biçimde verecektir:
“Türkiye’nin en şahane düğünü, dün divan otelinde yapıldı…”
Haberde şu biçimde bir cümle vardır:
“Koç bu oteli ‘Türkiye’de bir Türk otel yapar ve işletebilir savıyla bedene getirmişti…”
Divan’ın o gece başlayan hoş serüveni, perşembe akşamı Atatürk’ün ismini taşıyan ve bir daha kusursuz biçimde inşa edilen Kültür Merkezinin fuayesindeki Divan’la devam ediyor…
Artık Seyahat parkının iki ucunda birer Divan var…
Ve Fellini’nin Amarcord sinemasında dediği üzere:
“Et la nave va…”
Ve gemi gidiyor…
********
(*) Semahat Arsel: “Kuşaktan Kuşağa”; Hazırlayan: Ayşe N. Sümer; Yapı Kredi Yayınları; Mart 2022
Ertuğrul Öztürk
İşte Özkök’ün yazısı:
Geçen Perşembe akşamı, Taksim’de az sayıdaki gazetecinin fakına vardığı, bana bakılırsa sembolik açıdan epey manalı bir yemek vardı.
Özellikle Koç kümesinin itibarlı markası Divan için hoş bir olaydı.
Çünkü “Divan Brasserie” yenilenen Atatürk Kültür Merkezi’nin tıpkı vakitte fuayesinde bir şubesini açtı.
Açılış yemeğine ben de davetliyim, lakin tıpkı gece Cem Yılmaz’ın Netflix için yaptığı “Erşan Kuneri” dizisinin galasına davetliydim ve daha evvelinde yemin ettiğim için oraya gittim.
GEZİ PARKINDA ÇOK SEMBOLİK BİR BULUŞMA
Benim gözümde sembolik bir manası vardı bu olayın.
Divan, Seyahat olayları sırasında biber gazından kaçan insanların sığınması için kapılarını açan kuruluştu ve bu niçinle iktidarın birtakım kalemleri tarafınca da eleştirilmişti.
halbuki epeyce insani bir davranıştı.
AKM ise, Seyahat şovları sırasında üzerine dev pankartlar asılan binaydı.
daha sonra yıllar geçti.
Bugün AKM’de birebir Divan’ın bir şubesinin açılması, o hislerin aşıldığını gösteriyor.
Özlediğim bir şeydi bu benim.
Çünkü Divan Taksim bölgesinin sembol bir markası ve AKM’ye de fazlaca yakıştı.
Tabii Divan denince aklıma Vehbi Koç’un kızı Semahat Arsel geliyor.
Çünkü Divan bir manada onun yarattığı marka.
KOÇ AİLE ALBÜMÜNDEN RUM DADILI DEĞİŞİK BİR KARE
Güzel bir tesadüf, Divan’ın AKM’de açıldığı şu günlerde Semahat Arsel’in de “Kuşaktan Kuşağa” isimli hatıra kitabı yayınlandı.
Rahmetli Vehbi Koç ve Suna Kıraç’tan daha sonra aileden gelen üçüncü hatıra kitabı bu.
Her birinde de hiç bilmediğimiz fazlaca farklı anılar var.
Buna bir de aileden sayılan Can Kıraç’ın kitabını da ekleyebiliriz.
O da fazlaca renkliydi…
Bu hatıra kitaplarının şöyleki farklı bir yanı var. Kitapla birlikte ailenin fotoğraf albümleri de açılıyor ve bütün Türkiye’nin, kamu önündeki imajı ile tanıdığımız bu simalarla ilgili epeyce değişik fotoğraflar görüyoruz.
örneğin Can Kıraç’ın kitabında İnan Kıraç’ın küçüklüğünde çekilmiş, saçları kız çocuğu üzere uzatılmış bir fotoğrafı vardı.
Semahat Arsel’in kitabında da ailenin üç kızının ve Rahmi Koç’un çocukluğuna ilişkin epeyce değişik fotoğraflar yayınlanmış.
Semahat Arsel – Rahmi Koç
Özellikle Rum dadı ile çekilen fotoğraf o günün sosyolojisini de epeyce güzel anlatıyor.
En değişiklerinden biri de Fenerbahçe Kulübü Lideri Ali Koç’un bir çocukluk fotoğrafı.
67 YIL EVVEL KOÇ’UN MESKENİNDE çok EFENDİ BİR ÇOCUK
Semahat Arsel’in kitabında bana fazlaca sıcak gelen ve Vehbi Bey’in kızları ile ilgili çağdaş tavrını yansıtan epeyce hoş bir kısım var.
Semahat Arsel’in kaybettiği eşi merhum Nusret Arsel’le tanışması ve evlenmesinin öyküsü bu.
Aynen şu biçimde olmuş.
1955 yılının başlarında Vehbi Koç Ankara’daki meskeninde genç bir adamı akşam yemeğine davet eder.
Vehbi Bey’in sık yaptığı bir şeydir. Şirketinde çalışan genç insanları konutuna davet ederdi.
O niçinle kızı Semahat Arsel bu daveti hiç yadırgamamış. Dikkatini çeken tek şey, o akşam babaannesinin de yemeğe katılmasıdır.
Genç adam yemekten daha sonra kalkıp masraf.
İşte o sırada garipsediği ikinci bir şey daha olur. Annesi gelen çocuğu beğenip beğenmediğini sorar.
Kızından aldığı yanıt şudur:
“çok efendi bir çocuk…”
ANKARA GARINDA İÇ KIPIRDATAN BİR KARŞILAŞMA
O sıralarda Semahat Arsel zatürre geçirmiş ve nekahet devrindedir. Havası ona güzel geldiği için İstanbul’da Çiftehavuzlar’da deniz kenarında kiralanan Ragıp Paşa Köşk’ünde kalmaktadırlar.
Evdeki yemekten birkaç gün daha sonra trenle İstanbul’a gitmek üzere Ankara garına gelirler.
O devirlerde tren seyahatlerinde uğurlama geleneği vardır.
Biroldukça akrabası ellerinde paketlerle onları uğurlamaya gelmiştir. Semahat Arsel işte o kalabalık ortasında elinde kırmızı bir gülle duran bir genç adamı fark eder.
Üç akşam evvel yemeğe gelen çocuktur o…
Semahat Arsel o anki hissini kitapta şu biçimde yazıyordu:
“bu biçimde içimin kıpırdadığını hissettim…”
VEHBİ KOÇ’UN İSTANBUL TRENİNDEKİ ÇOK ENTERESAN SÖZÜ
daha sonra tren hareket eder ve bir evlilik seyahatinin birinci istasyonuna gelirler.
Trende babası Vehbi Koç kızını karşısına oturtur ve sorar:
“Bu çocukla evlenmeyi düşünür müsün, düşünmez misin?”
Kızının karşılığını beklemeden devam eder:
“Eğer düşünürsen bir müddet görüşün” der.
Semahat Arsel bu noktada babası Vehbi Koç’un hayli kıymetli bir yanını şu cümlelerle anlatıyor:
“Babam gerek benim gerekse kardeşlerimin evlenmeleri konusunda epey anlayışlı ve açık hareket etti, sonucu büsbütün bizlere bıraktı…”
Bu cümleler, Cumhuriyet Ankara’sının çağdaş anlayışını da epeyce hoş anlatmıyor mu…
TANIŞAYIM LAKİN EVLENMEYİ DÜŞÜNMÜYORUM ABD’YE GİDECEĞİM
O gün istasyona gelen genç adamın ismi Nusret Arsel’dir…
Yani bugün Semahat bayanın aldığı soyadını taşıyan insan.
Babası Mehmet Arsel Koç şirketinin birinci çalışanlarındandır. Şirketin muhasebe müdürlüğünü yapmaktadır.
İki oğlu Nusret ve İlhan Arsel Avrupa’da eğitim almış ve hala Koç şirketinde çalışmaktadırlar.
O sırada Koç’un birinci ortaklarından Mösyö Bernard Nahum, Nusret’i tanımış ve Koç’a o tavsiye etmiştir.
Nahum bunu evvel Nusret Arsel’e açmış ve Semahat hanımla evlenmeyi düşünüp düşünmeyeceğini sormuş.
O da “Semahat Hanımla tanışayım lakin ben Amerika’ya gitmeyi başıma koydum, şu anda evlenmeyi düşünmüyorum” demiş.
EVLENME TEKLİFİ YAPILIRKEN PİKABA KONULAN PARÇA
Ancak bu karar lafta kalmış ve o yılın Ağustos ayında bir gün Nusret Arsel elinde hoş bir gül demeti ile Çiftehavuzlar’daki köşke gelmiş.
daha sonra pikaba Mozart’ın 41’inci Senfonisini koymuş.
Müzik çalmaya başlayınca “Benimle evlenir misiniz” diye sormuş.
Semahat bayanın karşılığı ne olmuş derseniz, işte şu olmuş:
“Fikren ve kalben hazır olduğum için evet dedim…”
daha sonra işler hızlanmış.
Nişan yapmamaya, onun yerine Semahat Arsel’in doğum günü olan 8 Eylül’de aile içinde yüzük takmaya karar vermişler.
YÜZÜK TAKILACAK AKŞAM İSTANBUL’DA BİR FELAKET
Arsel ailesi İstanbul’a gelip Beyoğlu’ndaki Tokatlayan Oteli’ne yerleşmiştir.
Ancak tarihe dikkat…
Yıl 1955’tir… Gün ise 8 Eylül…
Türkiye tarihine kara leke olarak yazılan 6-7 Eylül olaylarının yaşandığı günler yani…
İstanbul’da Rumların yaşadığı mahallelere, işyerlerine o vicdansız akınların yapıldığı iki kanlı gece yani.
Yüzük Koçların Caddebostan’daki konutunda yapılacaktır.
Ancak o gece Beyoğlu’ndaki otelden çıkmak mümkün değildir.
bir daha de canlarını tehlikeye atarak otelden çıkarlar ve biraz gecikme ile Koçların konutuna gelirler…
Kitapta Koç ailesinin çocuklarına dadılık yapan Rum bayanın en olduğu ile ilgili bir bilgi yok.
Ama eminim yüzüğün takıldığı akşam onu hatırlamışlardır…
Bu ülkede her insanın hafızasında unutmak istediği, unutamasa da hatırlamak istemediği bu biçimde acı anılar vardır.
Semahat-Nusret Arsel çiftinin düğünü için birinci adım işte bu biçimde hüzünlü bir gecede atılır.
VE SEYAHATİN UCUNDAKİ DİVAN OTELİ AÇILIYOR
Düğünleri ise 5 Ocak 1956 akşamı, Seyahat parkının ucunda yeni açılan Divan Oteli’nde yapılır.
O gece otele dışardan konuk alınmaz.
İsviçreli pastacıların hazırladığı pastalar yenir.
Gecenin üstün starı ise Müzeyyen Senar’dır…Yani Vehbi Bey’in en sevdiği sanatçı.
O gece yalnızca müzik söylemez, davetlileri kaldırarak bol ölçüde oynatır.
1955 yılının bir Ağustos günü Mozart’ın 41’inci Senfonisi ile başlayan bu birliktelik, Nusret Arsel’in vefat ettiği 18 Ocak 2014 yılına kadar devam edecektir…
ERTESİ GÜN HÜRRİYET’TE BİRİNCİ SAYFADAKİ MANŞET
Hürriyet gazetesinin efsane genel yayın direktörü Necati Zincirkıran sonraki gün gazetenin birinci sayfasından haberi şu biçimde verecektir:
“Türkiye’nin en şahane düğünü, dün divan otelinde yapıldı…”
Haberde şu biçimde bir cümle vardır:
“Koç bu oteli ‘Türkiye’de bir Türk otel yapar ve işletebilir savıyla bedene getirmişti…”
Divan’ın o gece başlayan hoş serüveni, perşembe akşamı Atatürk’ün ismini taşıyan ve bir daha kusursuz biçimde inşa edilen Kültür Merkezinin fuayesindeki Divan’la devam ediyor…
Artık Seyahat parkının iki ucunda birer Divan var…
Ve Fellini’nin Amarcord sinemasında dediği üzere:
“Et la nave va…”
Ve gemi gidiyor…
********
(*) Semahat Arsel: “Kuşaktan Kuşağa”; Hazırlayan: Ayşe N. Sümer; Yapı Kredi Yayınları; Mart 2022
Ertuğrul Öztürk