O bir efsane… Tek boynuzlu at nereden geliyor

ahmetbeyler

Yeni Üye
Live Scince’de yayınlanan habere bakılırsa, tek boynuzlu at, en ünlü efsanevi yaratıklardan biri ve ekseriyetle alnından çıkan bir spiral boynuzu olan beyaz bir at olarak tasvir ediliyor.

Pekala bu efsane nereden geldi?

Tek boynuzlu at gibisi tasvirler, günümüz Afganistan, Pakistan ve Hindistan’ın kimi kısımlarını içeren Güney Asya’daki İndus Vadisi Uygarlığına (yaklaşık MÖ 3300 – MÖ 1300) kadar uzanıyor. O periyoda ilişkin mühürlerde tek boynuzlu bir cet benzeyen bir profil görülüyor. birebir vakitte, İngiltere’deki St Neots Müzesi’ne bakılırsa, bu tasvirler muhtemelen soyu tükenmiş bir öküz olan yaban öküzü tasvirleriydi.



New York’taki Amerikan Tabiat Tarihi Müzesi ise, Asya’dan bir tek boynuzlu atın MÖ 2700’lü senelera kadar uzandığını lisana getiriyor. Bu “tek boynuzlu at”, farklı hayvanların bir kombinasyonu üzere görünüyordu ve bir geyiğin gövdesine, bir öküzün kuyruğuna, fazlaca renkli yahut pullu ejderha gibisi bir posta ve etle kaplı bir boynuza sahipti. Fizikî farklılıklara karşın, Avrupa kayıtlarında yakalanması güç ve yalnız yaratıklar olarak geçiyordu.

Batı edebiyatında tek boynuzlu atlardan bahseden birinci kaydedilen kelam ise MÖ 4. yüzyıldaydı. Bir hekim ve tarihçi olan Ctesias, Hintli gezginlerden öyküler yazdı ve beyaz gövdeli, mavi gözlü, kırmızı başlı ve yaklaşık 0,5 metre uzunluğunda fazlaca renkli bir boynuzu olan, at büyüklüğünde “yabani eşekler” tanımladı. Ctesias’ın tanımladığı Unicorn, muhtemelen yabani eşekler ve Hint gergedanları (Rhinoceros unicornis) üzere birden çok hayvanın tariflerine işaret ediyordu.

MÖ üçüncü yüzyılda, İncil’i İbranice’den Yunanca’ya çevirenler İbranice yaban öküzü için verilen “re’em” sözünü alarak onu gergedanlar için kullanılan “tek boynuz” manasına gelen Yunanca “monokeros” sözüne çevirdiler. Sözcük sonrasındasında Yunanca İncil’in Latince çevirilerinde “unicornus” ve Latince’nin İngilizce versiyonlarında “unicorn” oldu. bu biçimdece unicorn, İncil’de İsa ve saflıkla ilişkilendirilen bir hayvan olarak yer aldı.

İtalyan kaşif Marco Polo, Asya’yı dolaştığında ve 13. yüzyılda birinci sefer tek boynuzlu at olduğunu düşündüğü şeyi gördüğünde, tek boynuzlu at kıssalarının gerçeklikle pek uyuşmadığını gördü. Marco Polo şu biçimde yazmıştı: “Bataklıkta ve çamurda yaşamaktan zevk alırlar. Görünüşü fecî bir canavar ve hiç bir biçimde bizim ülkelerde düşündüğümüz ve söylemiş olduğimiz üzere değil.” Polo, kelam konusu yaratığı büyük, siyah bir boynuza sahip, bir bufalo üzere tüyleri ve bir fil üzere ayakları olan bir yaratık olarak tanımladı. Brown Üniversitesi Kütüphanesi’ne göre, bugün Polo’nun “tek boynuzlu at” olarak tanımladığı yaratığın bir gergedan olduğu yaygın olarak kabul ediliyor.

Amerikan Tabiat Tarihi Müzesi’ne nazaran, Orta Çağ’da denizciler ve tüccarlar deniz gergedanı dişlerini Avrupa pazarlarına tanıttılar ve onları “tek boynuzlu at (Unicorn)” boynuzları olarak sattılar. Deniz gergedanları, Kuzey Kutbu’ndaki dişli balinalardı. Erkek deniz gergedanları ise bir boynuza benzeyen 2 ila 3 metre uzunluğunda çıkıntı formunda bir dişe sahipti.



Avrupalılar, unicorn boynuzlarının ticareti yapılmadan evvel unicorn boynuzlarının nasıl görünmesi gerektiğine dair dengeli bir açıklamaya sahip değildi. Dişler Orta Çağ pazarlarına ulaştıktan daha sonra, unicorn boynuzları tıpkı deniz gergedanı dişleri üzere uzun, beyaz ve sarmal olarak tanımlandı.

European Journal of Archaeology mecmuasında 2004 yılında yayımlanan bir çalışmada ise, birtakım insanların onları avlayıp dişlerini almasına karşın, Orta Çağ Avrupası’nda deniz gergedanları büyük ölçüde bilinmiyordu. Deniz gergedanları nitekim var olsa da, birden fazla insan onları bilmiyordu bu yüzden dişler, gerçek olmayan lakin yaygın olarak inanılan efsanevi tek boynuzlu atların kıssalarını güçlendiriyordu.

St Neots Müzesi’ne nazaran, Avrupalılar içinde tek boynuzlu atların nitekim var olduğuna dair yaygın inanç 18. yüzyılda azalmaya başladı. Hiç kimse tek boynuzlu at tarifine uyan gerçek bir hayvan bulamadı.