ahmetbeyler
Yeni Üye
Bir vakit içinder ziraî üretimde kendi kendine yeten dünyanın sayılı ülkelerinden biri olmakla övünen Türkiye yıllardır uygulanan yanlışlı tarım siyasetleri kararı birfazlaca stratejik eserde ithalata bağımlı hale getirildi.
Pandemi süreci, döviz artışı ve ziraî girdileri etkileyen artırımlara bir de Rusya-Ukrayna savaşının yarattığı problemler eklenince besin konusunda tehlike çanları çalmaya başladı. K
an kaybeden tarım dalının ayağa kaldırılması alanı hür piyasanın insafına bırakan için neoliberal siyasetlerin terk edilerek kamucu uygulamalara geçilmesi gerektiğini savunan meslek odaları, üretici birlikleri ve sendikalar ‘Tarım Platformu’ çatısı altında bir ortaya gelerek ortak bir açıklama yayımladı. Tarımda yaşanan sıkıntıların tahlili için ortak gayret etme sonucu alan 20 kuruluşun oluşturduğu Tarım Platformu’nun açıklamasında, Ziraî kamu idaresi güçlendirilmeli, Tarım Bakanlığı bir daha yapılandırılmalı, liyakatlı takımlar idareye gelmelidir” davetinde bulunuldu.
Tarım ve besin dalında yaşanan meselelerin çözülebilmesi ve tabiat muhafazaya yönelik çalışmalar yürüten meslek odaları, sendikalar, dernekler ve kooperatifler ‘Tarım Platformu’ çatısı altında bir ortaya gelerek daldaki problemlerin tahlili için ortak hareket etme sonucu aldı. Platformun kuruluş emellerini açıklamak ve dalda yaşanan problemlerin tahlil yollarına işaret etmek emeliyle ZMO genel merkezinde ortak bir basın toplantısı düzenlendi.
ZİRAÎ KİT’LER ÖZELLEŞTİRİLDİ, DIŞA BAĞIMLILIK ARTTI
Burada yapılan basın açıklamasında, Türkiye’de 1980’li senelerda uygulanmaya başlanan ve günümüzde hala sürdürülen neoliberal tarım siyasetlerinin kararı piyasayı düzenleyen ziraî KİT’lerin özelleştirildiğine işaret edilerek, “kamu kurumları işlevsizleştirildi, üretici kooperatifleri güçsüzleştirildi, ziraî dayanaklar azaltıldı, küçük üreticiler büyük şirketler karşısında müdafaasız bırakıldı, girdilerde ve eserlerde dışarıya bağımlılık arttı, alan tümüyle kâr mantığıyla çalışan özel dalın insafına terk edildi, üreticiler ve tüketiciler daima kaybeden taraf oldu” denildi.
BESİN ENFLASYONU KÂFİ BESİNE ULAŞIMI ENGELLEDİ
2020 yılından bu yana ortasında bulunulan pandemi periyodunun yarattığı olumsuz şartlara dikkat çekilen açıklamada, şöyleki denildi: “2021 yılında yaşanan önemli kuraklık, ülkemizde derinleşerek yaşanan ekonomik kriz ve 2022 yılındaki döviz kuru baskısı, Rusya-Ukrayna savaşının ülkemize tesirleri, yapısal ve altyapısal sıkıntıları çözülemeyen tarım bölümümüzü epey boyutlu yeni ve önemli bir kriz ortamına sürükledi. Bu süreçte üretim iktisadı yerine rant ve faiz iktisadında ısrar edilmesi, girdi ve eserlerde dışa bağımlılığın kesintisiz sürdürülmesi kararı üreticinin alandan çekilmesi hızlanırken dal dışı piyasa aktörleri bölümü daha fazla tesirler hale geldi, kronikleşen besin enflasyonu tüketicinin kâfi besine ulaşmasını engelledi.
HARİKULÂDE ŞARTLARDA TARIMI KORUYACAK SİYASET YOK
Tarım, tabiat şartlarına bağlı, kesinlikle korunması gereken ve uzun vadeli planlanması gereken bir kesimdir. Tüm dünyada bilhassa global salgının birinci çıktığı günlerden bugüne kadar geçen müddette tarımın ve besinin yaşamsal kıymeti herkes tarafınca kabul edilirken, tarım ve besin dalı ‘milli güvenlik sorunu’ olarak görülmüş, gelişmiş ülkeler dâhil ek ekonomik ziraî takviye paketleri ile muhafazacı siyasetler uygulamaya konularak bölümün tümüyle hür piyasaya bırakılamayacak kadar kıymetli ve stratejik bir kesim olduğu anlaşılmıştır. Ülkemizde ise; olağanüstü şartlarda bile somut müdafaacı siyasetlerin yaşama geçirilmemesi, yerli üretimi ve üreticiyi esirgeyici somut dayanakların gündeme gelmemesi, üreticilerimiz ve tüketicilerimiz boyutunda yaşanan problemlerin giderek artması kararınu doğurmuştur.
DOĞAYI YOK EDENLERE KARŞI SOMUT YAPTIRIMLAR
Tarım siyasetinde emek aleyhine sermaye lehine yapılan her düzenleme; yetersiz ve istikrarsız beslenmeden yüksek besin enflasyonuna, çarpık kentleşmeden etraf felaketlerine, toplumsal tahribattan kültürel yozlaşmaya kadar epeyce çeşitli alanlarda problemlere niye olmaktadır.
Global iklim değişikliği somut bir gerçekliktir. Lakin ranta dayalı ve sermaye çıkarı öncelikli uygulamalar yüzünden yaşanan iklime dayalı doğal afet ve felaketlerin sorumluluğunu ‘iklim değişikliği’ kavramına yüklemek haksızlıktır. Yapılması gereken doğal istikrarımızı bozan, başta su ve toprak olmak üzere doğal kaynaklarımızı yok eden ve kirletenlere karşı somut yaptırımların ayrımsız derhal uygulanmasıdır.
YALNIZCA BAKANLIKLARIN DEĞİL, HER KESİTİN GÖRÜŞÜ ALINMALI
Çok sayıda değişkeni ve bileşeni bünyesinde barındıran, yalnızca ekonomik değil toplumsal ve ekolojik bir üretim alanı olan tarıma yönelik siyaset belirlemede yalnızca ilgili Bakanlıkların değil, neredeyse toplumun her kısmının görüş ve teklifleri dikkate alınmak zorundadır. Bu niçinle siyaset belirlemede; meslek odaları, sendikalar, kooperatifler, üretici dernekleri, mahallî kuruluşlar, ekoloji kuruluşları ve tüketici kuruluşları daha aktif rol alabilmeli ve zirveden değil direkt aktörlerin belirleyici olduğu aşağıdan üste bir siyaset belirleme usulü ve süreci izlenmelidir.”
TARIMDA YAŞANAN KRİZDEN ÇIKIŞ YOLLARI İÇİN TEKLİFLER
“Bizler; tarım, besin, hayvancılık, orman ve etraf alanında faaliyet yürüten meslek ve emek örgütleri, demokratik kitle örgütleri, tüketici örgütleri olarak ülkemizin tarım siyasetlerinin hayati kıymet arz ettiğini, tarım ve besin bölümlerinin kamu faydasını ve toplum çıkarını temel alarak ekolojiye hassas ve halkın refahına dayalı olması gerektiği fikriyle ‘Tarım Platformu’ oluşturmuş bulunmaktayız” tabirlerine yer verilen basın açıklamasında, bölümdeki sıkıntıların tahliline ait şu tekliflerde bulunuldu:
-Tarımda ve besinde yaşadığımız önemli problemlerin tahlili için, alanı özgür piyasanın insafına bırakan mevcut Neoliberal Tarım Siyasetleri terk edilerek, acilen Kamucu Tarım Siyasetleri gündeme gelmelidir.
-Anayasanın 166. hususu gereği tarım bölümünde planlı kalkınma gündeme gelmeli; arazi kullanım planlaması, ziraî üretim planlaması, sulama planlaması, eğitim-istihdam-yatırım planlaması acilen yaşama geçirilmelidir.
-Sağlıklı planlamalar için şimdiki ve yanlışsız ziraî bilgiler hazırlanarak kamuoyu ile daima paylaşılmalıdır.
-Tarımsal kamu idaresi güçlendirilmeli, Tarım Bakanlığı bir daha yapılandırılmalı, liyakatlı takımlar idareye gelmelidir.
-Tarım alanları, çayır ve meralar, zeytinlikler ve başka dikili alanlar şartsız korunmalı, rant maksatlı mevzuat düzenlemelerine müsaade verilmemeli, üretim alanlarımız maksadı haricinde kullanılmamalıdır.
-Ormanlarımız, zeytinliklerimiz güç ve madencilik yatırımları ile yok edilmemelidir.
-Girdi ve eserlerde dışa bağımlı siyasetlerden vazgeçilmeli, ar-ge çalışmalarına daha fazla hisse ayrılarak girdilerde, ziraî üretim planlaması ile temel eserlerde kendimize kâfi duruma gelinmelidir.
-Tarımsal takviyeler kâfi olmalı ve yılı ortasında ödenmeli, ziraî girdi maliyetleri somut olarak düşürülmeli, ziraî kredi muhtaçlıkları çiftçi lehine düzenlenmeli, bitkisel ve hayvansal üretimde öngörülebilirlik sağlanarak üretimde devamlılık ortamı oluşturulmalıdır.
-Yem-süt-et bütününde hayvancılığımız geliştirilmeli ve yerli üretim artırılmalıdır.
-Denizlerimiz ve iç sularımız kirletilmemeli, balık çiftlikleri bir daha değerlendirilmeli, su eserleri üretimi ve balıkçılık geliştirilmelidir.
-Tarımsal KİT’ler bir daha açılarak kamunun piyasayı aktif düzenlemesi sağlanmalıdır.
-Eğitim-istihdam planlaması yapılarak, tarım meslek liseleri bir daha açılmalı, yüksek tahsilde nicelik ve nitelik sorunu çözülmeli, kamuda kâfi atama yapılmalı, özel dalda çalışan üyelerimizin çalışma şartları ve fiyatları iyileştirilmelidir.
-Üretim, sürece, pazarlama kademelerinde demokratik kooperatifçilik desteklenmelidir.
-Küçük aile işletmeleri desteklenmeli, yerelde üretim özendirilmelidir.
-Geçimlik tarım üretimi yapan çiftçi ailelerinin ödenemez hale gelen borçları silinmelidir.
-Tarımda emek sömürüsü önlenmeli, mevsimlik çalışanların meseleleri çözülmeli, bayan ve çocuk emeği istismarı önlenmeli, üreten emek hakkını almalıdır.
-Gıda güvenliği ve besin teminatını de kapsayan besin egemenliğine dayalı bir tarım modeline geçilmelidir.
-Gıda tedarik zinciri demokratik kooperatifler temelinde kısaltılarak tüketiciler kâfi, sağlıklı ve ucuz besine daima erişebilmelidir.
-İklim değişikliğinin kısa ve uzun vadeli senaryoları dikkate alınarak su kaynaklarına yönelik uzun vadeli planlamalar ile gerekli tedbirler somut olarak vaktinde uygulanmalıdır.
-Temiz havanın en kıymetli kaynağı ve su havzalarını besleyen doğal ve en pak ortamlar olan biyolojik varlığımız ormanlarımız şartsız korunmalı ve ekoloji bütününde orman alanları artırılmalıdır.
-Biyoçeşitliliğimizi ve gen kaynaklarımızı koruyan siyasetler yaşama geçirilmelidir.
TARIM PLATFORMU BİLEŞENLERİ
Tarımda yaşanan sıkıntıların tahlili için toplumsal ve hukukî alanda ortak gayret kararlılığını paylaşan Tarım Platformu bileşenleri şöyleki sıralanıyor:
DİSK Türkiye Besin Sanayii Personelleri Sendikası (GIDA-İŞ)
KESK Tarım ve Ormancılık Hizmet Kolu Kamu İşçileri Sendikası (TARIMORKAM-SEN)
Su Eserleri Kooperatifleri Merkez Birliği (SÜR-KOOP)
Tarım ve Besin Etiği Derneği (TARGET)
Ziraî Gelişme Eğitim ve Toplumsal Dayanışma Vakfı (TARGEV)
TMMOB Etraf Mühendisleri Odası
TMMOB Besin Mühendisleri Odası
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
TMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası
Tüketici Hakları Derneği (THD)
Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF)
Tüketiciyi Muhafaza Derneği (TÜKODER)
Tüm Üretici Köylü Sendikası (TÜM KÖY SEN)
Türkiye Biyologlar Derneği (TBD)
Türkiye Hayvancılık Kooperatifleri Merkez Birliği (HAYKOOP)
Türkiye Ormancılar Derneği (TOD)
Türkiye Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği (TÜS-KOOPBİR)
Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD)
Veteriner Tabipler Derneği (VHD)
Yusuf Yavuz
Odatv.com
Pandemi süreci, döviz artışı ve ziraî girdileri etkileyen artırımlara bir de Rusya-Ukrayna savaşının yarattığı problemler eklenince besin konusunda tehlike çanları çalmaya başladı. K
an kaybeden tarım dalının ayağa kaldırılması alanı hür piyasanın insafına bırakan için neoliberal siyasetlerin terk edilerek kamucu uygulamalara geçilmesi gerektiğini savunan meslek odaları, üretici birlikleri ve sendikalar ‘Tarım Platformu’ çatısı altında bir ortaya gelerek ortak bir açıklama yayımladı. Tarımda yaşanan sıkıntıların tahlili için ortak gayret etme sonucu alan 20 kuruluşun oluşturduğu Tarım Platformu’nun açıklamasında, Ziraî kamu idaresi güçlendirilmeli, Tarım Bakanlığı bir daha yapılandırılmalı, liyakatlı takımlar idareye gelmelidir” davetinde bulunuldu.
Tarım ve besin dalında yaşanan meselelerin çözülebilmesi ve tabiat muhafazaya yönelik çalışmalar yürüten meslek odaları, sendikalar, dernekler ve kooperatifler ‘Tarım Platformu’ çatısı altında bir ortaya gelerek daldaki problemlerin tahlili için ortak hareket etme sonucu aldı. Platformun kuruluş emellerini açıklamak ve dalda yaşanan problemlerin tahlil yollarına işaret etmek emeliyle ZMO genel merkezinde ortak bir basın toplantısı düzenlendi.
ZİRAÎ KİT’LER ÖZELLEŞTİRİLDİ, DIŞA BAĞIMLILIK ARTTI
Burada yapılan basın açıklamasında, Türkiye’de 1980’li senelerda uygulanmaya başlanan ve günümüzde hala sürdürülen neoliberal tarım siyasetlerinin kararı piyasayı düzenleyen ziraî KİT’lerin özelleştirildiğine işaret edilerek, “kamu kurumları işlevsizleştirildi, üretici kooperatifleri güçsüzleştirildi, ziraî dayanaklar azaltıldı, küçük üreticiler büyük şirketler karşısında müdafaasız bırakıldı, girdilerde ve eserlerde dışarıya bağımlılık arttı, alan tümüyle kâr mantığıyla çalışan özel dalın insafına terk edildi, üreticiler ve tüketiciler daima kaybeden taraf oldu” denildi.
BESİN ENFLASYONU KÂFİ BESİNE ULAŞIMI ENGELLEDİ
2020 yılından bu yana ortasında bulunulan pandemi periyodunun yarattığı olumsuz şartlara dikkat çekilen açıklamada, şöyleki denildi: “2021 yılında yaşanan önemli kuraklık, ülkemizde derinleşerek yaşanan ekonomik kriz ve 2022 yılındaki döviz kuru baskısı, Rusya-Ukrayna savaşının ülkemize tesirleri, yapısal ve altyapısal sıkıntıları çözülemeyen tarım bölümümüzü epey boyutlu yeni ve önemli bir kriz ortamına sürükledi. Bu süreçte üretim iktisadı yerine rant ve faiz iktisadında ısrar edilmesi, girdi ve eserlerde dışa bağımlılığın kesintisiz sürdürülmesi kararı üreticinin alandan çekilmesi hızlanırken dal dışı piyasa aktörleri bölümü daha fazla tesirler hale geldi, kronikleşen besin enflasyonu tüketicinin kâfi besine ulaşmasını engelledi.
HARİKULÂDE ŞARTLARDA TARIMI KORUYACAK SİYASET YOK
Tarım, tabiat şartlarına bağlı, kesinlikle korunması gereken ve uzun vadeli planlanması gereken bir kesimdir. Tüm dünyada bilhassa global salgının birinci çıktığı günlerden bugüne kadar geçen müddette tarımın ve besinin yaşamsal kıymeti herkes tarafınca kabul edilirken, tarım ve besin dalı ‘milli güvenlik sorunu’ olarak görülmüş, gelişmiş ülkeler dâhil ek ekonomik ziraî takviye paketleri ile muhafazacı siyasetler uygulamaya konularak bölümün tümüyle hür piyasaya bırakılamayacak kadar kıymetli ve stratejik bir kesim olduğu anlaşılmıştır. Ülkemizde ise; olağanüstü şartlarda bile somut müdafaacı siyasetlerin yaşama geçirilmemesi, yerli üretimi ve üreticiyi esirgeyici somut dayanakların gündeme gelmemesi, üreticilerimiz ve tüketicilerimiz boyutunda yaşanan problemlerin giderek artması kararınu doğurmuştur.
DOĞAYI YOK EDENLERE KARŞI SOMUT YAPTIRIMLAR
Tarım siyasetinde emek aleyhine sermaye lehine yapılan her düzenleme; yetersiz ve istikrarsız beslenmeden yüksek besin enflasyonuna, çarpık kentleşmeden etraf felaketlerine, toplumsal tahribattan kültürel yozlaşmaya kadar epeyce çeşitli alanlarda problemlere niye olmaktadır.
Global iklim değişikliği somut bir gerçekliktir. Lakin ranta dayalı ve sermaye çıkarı öncelikli uygulamalar yüzünden yaşanan iklime dayalı doğal afet ve felaketlerin sorumluluğunu ‘iklim değişikliği’ kavramına yüklemek haksızlıktır. Yapılması gereken doğal istikrarımızı bozan, başta su ve toprak olmak üzere doğal kaynaklarımızı yok eden ve kirletenlere karşı somut yaptırımların ayrımsız derhal uygulanmasıdır.
YALNIZCA BAKANLIKLARIN DEĞİL, HER KESİTİN GÖRÜŞÜ ALINMALI
Çok sayıda değişkeni ve bileşeni bünyesinde barındıran, yalnızca ekonomik değil toplumsal ve ekolojik bir üretim alanı olan tarıma yönelik siyaset belirlemede yalnızca ilgili Bakanlıkların değil, neredeyse toplumun her kısmının görüş ve teklifleri dikkate alınmak zorundadır. Bu niçinle siyaset belirlemede; meslek odaları, sendikalar, kooperatifler, üretici dernekleri, mahallî kuruluşlar, ekoloji kuruluşları ve tüketici kuruluşları daha aktif rol alabilmeli ve zirveden değil direkt aktörlerin belirleyici olduğu aşağıdan üste bir siyaset belirleme usulü ve süreci izlenmelidir.”
TARIMDA YAŞANAN KRİZDEN ÇIKIŞ YOLLARI İÇİN TEKLİFLER
“Bizler; tarım, besin, hayvancılık, orman ve etraf alanında faaliyet yürüten meslek ve emek örgütleri, demokratik kitle örgütleri, tüketici örgütleri olarak ülkemizin tarım siyasetlerinin hayati kıymet arz ettiğini, tarım ve besin bölümlerinin kamu faydasını ve toplum çıkarını temel alarak ekolojiye hassas ve halkın refahına dayalı olması gerektiği fikriyle ‘Tarım Platformu’ oluşturmuş bulunmaktayız” tabirlerine yer verilen basın açıklamasında, bölümdeki sıkıntıların tahliline ait şu tekliflerde bulunuldu:
-Tarımda ve besinde yaşadığımız önemli problemlerin tahlili için, alanı özgür piyasanın insafına bırakan mevcut Neoliberal Tarım Siyasetleri terk edilerek, acilen Kamucu Tarım Siyasetleri gündeme gelmelidir.
-Anayasanın 166. hususu gereği tarım bölümünde planlı kalkınma gündeme gelmeli; arazi kullanım planlaması, ziraî üretim planlaması, sulama planlaması, eğitim-istihdam-yatırım planlaması acilen yaşama geçirilmelidir.
-Sağlıklı planlamalar için şimdiki ve yanlışsız ziraî bilgiler hazırlanarak kamuoyu ile daima paylaşılmalıdır.
-Tarımsal kamu idaresi güçlendirilmeli, Tarım Bakanlığı bir daha yapılandırılmalı, liyakatlı takımlar idareye gelmelidir.
-Tarım alanları, çayır ve meralar, zeytinlikler ve başka dikili alanlar şartsız korunmalı, rant maksatlı mevzuat düzenlemelerine müsaade verilmemeli, üretim alanlarımız maksadı haricinde kullanılmamalıdır.
-Ormanlarımız, zeytinliklerimiz güç ve madencilik yatırımları ile yok edilmemelidir.
-Girdi ve eserlerde dışa bağımlı siyasetlerden vazgeçilmeli, ar-ge çalışmalarına daha fazla hisse ayrılarak girdilerde, ziraî üretim planlaması ile temel eserlerde kendimize kâfi duruma gelinmelidir.
-Tarımsal takviyeler kâfi olmalı ve yılı ortasında ödenmeli, ziraî girdi maliyetleri somut olarak düşürülmeli, ziraî kredi muhtaçlıkları çiftçi lehine düzenlenmeli, bitkisel ve hayvansal üretimde öngörülebilirlik sağlanarak üretimde devamlılık ortamı oluşturulmalıdır.
-Yem-süt-et bütününde hayvancılığımız geliştirilmeli ve yerli üretim artırılmalıdır.
-Denizlerimiz ve iç sularımız kirletilmemeli, balık çiftlikleri bir daha değerlendirilmeli, su eserleri üretimi ve balıkçılık geliştirilmelidir.
-Tarımsal KİT’ler bir daha açılarak kamunun piyasayı aktif düzenlemesi sağlanmalıdır.
-Eğitim-istihdam planlaması yapılarak, tarım meslek liseleri bir daha açılmalı, yüksek tahsilde nicelik ve nitelik sorunu çözülmeli, kamuda kâfi atama yapılmalı, özel dalda çalışan üyelerimizin çalışma şartları ve fiyatları iyileştirilmelidir.
-Üretim, sürece, pazarlama kademelerinde demokratik kooperatifçilik desteklenmelidir.
-Küçük aile işletmeleri desteklenmeli, yerelde üretim özendirilmelidir.
-Geçimlik tarım üretimi yapan çiftçi ailelerinin ödenemez hale gelen borçları silinmelidir.
-Tarımda emek sömürüsü önlenmeli, mevsimlik çalışanların meseleleri çözülmeli, bayan ve çocuk emeği istismarı önlenmeli, üreten emek hakkını almalıdır.
-Gıda güvenliği ve besin teminatını de kapsayan besin egemenliğine dayalı bir tarım modeline geçilmelidir.
-Gıda tedarik zinciri demokratik kooperatifler temelinde kısaltılarak tüketiciler kâfi, sağlıklı ve ucuz besine daima erişebilmelidir.
-İklim değişikliğinin kısa ve uzun vadeli senaryoları dikkate alınarak su kaynaklarına yönelik uzun vadeli planlamalar ile gerekli tedbirler somut olarak vaktinde uygulanmalıdır.
-Temiz havanın en kıymetli kaynağı ve su havzalarını besleyen doğal ve en pak ortamlar olan biyolojik varlığımız ormanlarımız şartsız korunmalı ve ekoloji bütününde orman alanları artırılmalıdır.
-Biyoçeşitliliğimizi ve gen kaynaklarımızı koruyan siyasetler yaşama geçirilmelidir.
TARIM PLATFORMU BİLEŞENLERİ
Tarımda yaşanan sıkıntıların tahlili için toplumsal ve hukukî alanda ortak gayret kararlılığını paylaşan Tarım Platformu bileşenleri şöyleki sıralanıyor:
DİSK Türkiye Besin Sanayii Personelleri Sendikası (GIDA-İŞ)
KESK Tarım ve Ormancılık Hizmet Kolu Kamu İşçileri Sendikası (TARIMORKAM-SEN)
Su Eserleri Kooperatifleri Merkez Birliği (SÜR-KOOP)
Tarım ve Besin Etiği Derneği (TARGET)
Ziraî Gelişme Eğitim ve Toplumsal Dayanışma Vakfı (TARGEV)
TMMOB Etraf Mühendisleri Odası
TMMOB Besin Mühendisleri Odası
TMMOB Kimya Mühendisleri Odası
TMMOB Meteoroloji Mühendisleri Odası
TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası
Tüketici Hakları Derneği (THD)
Tüketici Dernekleri Federasyonu (TÜDEF)
Tüketiciyi Muhafaza Derneği (TÜKODER)
Tüm Üretici Köylü Sendikası (TÜM KÖY SEN)
Türkiye Biyologlar Derneği (TBD)
Türkiye Hayvancılık Kooperatifleri Merkez Birliği (HAYKOOP)
Türkiye Ormancılar Derneği (TOD)
Türkiye Sulama Kooperatifleri Merkez Birliği (TÜS-KOOPBİR)
Türkiye Ziraatçılar Derneği (TZD)
Veteriner Tabipler Derneği (VHD)
Yusuf Yavuz
Odatv.com