Ukrayna’da savaştan kaçan Akif Beyefendi: 10 yıl önce hissediyorduk

ahmetbeyler

Yeni Üye
Günlerden bir daha Cumartesi ve bir daha devinim halindeki Ukraynalılar Derneği’nin holünde çay ve simitle karşılanıyorum. Artık burası savaştan gelenlerin hem sığınağı birebir vakitte anavatanında hissetmelerini sağlayan argümanların çokça bulunduğu yer. Ortada Rusça konuşanların olduğunu görmek de hayli değişikti; üstelik yaşanan savaşa karşın…

Zil çalıp kapı açıldıkça, sarı başlı çocukların cıvıltısı ile dolan iki katlı binada bir daha dans ve fotoğraf dersleri başlamak üzere. Saat 12’yi biraz geçiyordu Akif Beyefendi ve Natali geldiğinde…

Akif Yücesan bu haftaki öykümün konuğu; aslında konuşmaya epey da istekli görünmüyordu başta lakin, anlatma isteğine da gem vuramadı. Sakin bir odaya çıkıyoruz evvel, 10 gün olmuş Ukrayna’dan buraya geleli…

Akif Yücesan 64 yaşında. Aslen Trabzonlu fakat; hayatı ve hayatı tüm zorluklar ve altüst oluşlara karşın Ankara’da geçmiş…

Hacettepe Tıp Fakültesi’nde okurken 12 Eylül patlamış ve okul yarım kalmış Akif Bey’in. bu biçimdeki tüm hassas gençlik üzere meydanlardaydık biz de diyor. Mamak ve Bursa dahil olmak üzere 8,5 yıl yattığı cezaevi sürecinin akabinde tamamlayamadığı okulu, ortasında eziklik yaratmış güya. “Benim üzere bir adam toplum doktoru olmayı isterdi elbet” diyor.

88’den daha sonra sigortacılık yapmaya başlamış, evlenmiş ve hayata sıfırdan tutunmuş.. Eşini beyin kanamasından kaybetmesinin akabinde Türkiye’de ekonomik ve siyasi koşulların epeyce güzele gitmeyeceği öngörüsü ve biraz da etrafının ikna etmesiyle 2012′ de Ukrayna’ya gitmeye karar vermiş.

Daima politik bir adam olarak kalmışlığını anlamak güç olmuyor, zira; dünyayı yorumlaması, anlattıkları ve savaşa dair tespitleriyle asla bayağı bir adam olmadığı o kadar aşikâr ki…

“Becerikli olan başarır; nerede bir irade var ise orada bir çıkış yolu vardır…”
-B. Brecht-


Brecht bu kelamı Akif Beyefendi için söylemiş güya. Tam 54 yaşında, hayata sıfırdan başlamak için geç falan diye düşünmemiş. Kiev merkeze 500 km uzaklıkta, güneyde Zaporijya’ya yerleşmiş. Burasını Karadeniz’e yakın olduğu tercih etmiş. Bir mobilya mağazasında çalışmaya başlamış; tıpkı vakitte her şeyi geride bırakarak. Bu ortada Rusça öğrenmiş. Eşi Natali ile, Ukrayna’ya yerleştikten 2 yıl daha sonra tanışmışlar. Natali’nin babası da dedesi de Rus’muş, evlenmişler ve bir çocukları olmuş; şu an 6 yaşında.

SAVAŞIN VE KATLİAMIN GELECEĞİNİ GÖRMEK

Akif Beyefendi mobilya mağazasından daha sonra bir Türk arkadaşının sahibi olduğu yapı kimyasalları satan Türk firmasına müdür olarak girmiş. Poltava’da yol ve bariyer montajı yapmaya başlamışlar. 2021 Mayıs’ında Kiev Merkez’inden Donbask’a gerçek silah ve tankların yığıldığını fark etmişler.

“Aslında buralara taşınan savaşın bir başlangıç öyküsü var” diyor Akif Beyefendi, “Anlatmazsak şayet, taşlar yerine oturmaz” diyor.

10 yıl evvelden Ukrayna’ya geldiğinde, Ukrayna kuruluş anayasasında değişiklikler yapılmıştı diyor. Bilhassa eyalet valilerinin seçimle değil de, merkezden atama ile gelmesi; kaynakların Batı tarafına akması halkta bir kaynamaya niçiniyet verdi; biz bunu epey net hissediyorduk diyor.

Donetsk ve Luhansk, yani Dinyeper ırmağının doğusu olan tarafın maden ve sanayi kenti olduğunu; bu bölgenin tüm Ukrayna’nın kalkınmasına en çok yarar sağlayan merkez olduğunu ısrarla vurguluyor. Victor Yanukoviç’in iktidardan gitmesiyle nihayetlenen AB’ye girmek isteyen halkın ayağa kalktığı ve birilerinin “Onur Devrimi” ismini verdiği o kalkışmayı hatırlamak istemiyor.

“AB ve IMF’nin ağır koşulları altında ezileceklerinin farkında değillerdi” diye başlıyor:

“AB yaklaşık 4,5 -5 milyon köylünün kendi ürettiğini satma ve personel istihdam etme konusundaki tüm imkanlarını elinden alma ve doğalgazın fiyatını artırma koşulu koydu. Ne için? AB’ye girince taban fiyat 1.000 Euro olacak diye. Pekala ülke?”

ondan sonrasında Poroşenko iktidarında Komünist Parti yasaklanmış; SSCB’yi anımsatan tüm izler; Lenin heykelleri, cadde isimleri de dahil yok edilmiş. Lenin Caddesi’nin ismi, Saborny olarak değiştirilmiş. “Kim bu?” diye sordum.. “Dindar birisi” diyor gülümseyerek. Rusça da yasaklanmış olağan…

KATLİAM YAŞANDI

“2014’e kadar Rusya ve Ukrayna içinde, Donetsk ve Luhansk’ta ticaret vardı; iki tarafta karlıydı. Bu zincirin kırılması hiç güzel olmadı. Bu saatten daha sonra nasıl toparlanır bilemiyoruz. bir daha o yıl kapanan epeyce önemli bir araba fabrikasını Koreliler satın almış. Bunlar hayli üzücüydü” diye ekliyor.

“2014’te Donesk’te katliam yaşandı” diyor gözleri dolu dolu.

“Peki oralarda, yani Zaporijya’da savaş ne durumdaydı?” diyorum..

10 gün evvel havacılık okulu ve havaalanı bombalandı; bize 25 km uzaklıktaydı. Türkiye’de anne meskenim var, oraya gitme sonucu aldık diyor. Zaporijya’dan denetim noktalarına takıla takıla 4 günde Moldova’ya vardık; orada da arabayı bırakıp, bir taahhüt firmasının aracı ile topluca Türkiye’ye..

“Peki savaş için ne öngörünüz var” diye sorduğumda; Minsk antlaşmasına bakılırsa davranılırsa savaş biter; biz de döneriz diyor. En son ve en değerli cümlesi de şu oldu:

“Zaporijya’ya döneceğimiz kesin fakat; Rusya’ya mı yoksa Ukrayna’ ya mı? işte orası kesin değil.”

Savaş bu biçimde bir şey işte.. “Kılıcını çekeceksen öfken de kâfi olmalı.”

Umarım aldıkları nefes de dönmeye ve bir daha kaldıkları yerden devam etmeye kâfi. bir arada çıkıyoruz dernekten; biraz da havadan sudan sohbet ediyoruz. Ankara’dan ve havaların soğumasından falan. Sigarasını yaktığında ayrılıyorum yanından.

Umarım Akif Beyefendi ve Natali’nin ve 6 yaşındaki kızlarının yolları açık olur.

Hasret Kalkan