ahmetbeyler
Yeni Üye
Yusuf Yavuz yazdı…
Ankara’nın Beypazarı ilçesine bağlı Doğanyurt köyünde özel bir firma tarafınca açılması planlanan Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi için verilen ÇED Gerekli Değildir sonucu Mahkeme tarafınca iptal edildi. Doğal hayatın varlıklı olduğu bölgede toplam 940 dekarlık ruhsat alanı bulunan projede birinci etapta 130 dekarlık alanda beton hammaddesi üretilmesi planlanıyordu. Yöre halkı ile sivil toplum örgütlerinin açtığı davayı bakılırsan Ankara 18. Yönetim Mahkemesi, mevzuyla ilgili uzman eksperlerin hazırladığı raporlara dayanarak aldığı kararda, hukuka muhalif bulunan ÇED Gerekli Değildir sonucunı iptal etti.
Ankara’nın Beypazarı ilçesine bağlı Doğanyurt köyü, İç Anadolu ile Batı Karadeniz bölgesi içindeki doğal geçiş noktasında yer alıyor. Bu coğrafik özelliği, Doğanyurt ve etrafını adeta bir tıp biyoçeşitlilik cenneti yapıyor. Ceylandan, küçük akbabaya kuşağı tehlike altında birfazlaca canlı cinsine kucak açan bölge, bir vakit içinder Ankara’nın simgesi olan tiftik keçisinin (Angora) yetiştiriciliğinin yapıldığı son yerleşimlerden biri. Fakat çeşitli ağaç fosillerinin de bulunduğu bu varlıklı doğal alanda yöredeki inşaatlarda kullanılmak üzere kalker ocağı açılmak istenmesi, köylülerin ve Ankara’daki sivil toplum örgütlerinin reaksiyonunu çekmişti.
PROJE İÇİN NİSAN 2020’DE ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR KARARI VERİLDİ
Yusuf Ağa Madencilik İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. isimli özel bir firma tarafınca açılmak istenen Kalker Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi için Ankara Valiliği Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğü tarafınca 17 Nisan 2020 tarihinde ÇED Gerekli Değildir sonucu verildi. Kelam konusu sonucun hukuka ters olduğunu öne süren ve taş ocağının bölgeye ziyan vereceğini savunan Doğanyurt köylüleri ise mevzuyu yargıya taşıdı.
KÖYLÜLER, STK VE MESLEK ODALARI DAVA AÇTI, MAHKEME İPTAL ETTİ
Doğanyurtlular Derneği’nin yanı sıra 21 vatandaşın açtığı davaya Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Tabiat Derneği ve Ziraat Mühendisleri Odası Genel Merkezi de köylülerden yana müdahil oldu. Davayı bakılırsan Ankara 18. Yönetim Mahkemesi, hususla ilgili uzmanlardan oluşan yedi kişilik uzman heyeti bakılırsavlendirdi. Taş ocağı açılması planlanan bölgede uzman heyetince yapılan incelemenin akabinde hazırlanan raporları kıymetlendiren Mahkeme heyeti, 28 Şubat 2022 tarihinde oy birliği ile aldığı kararda “dava konusu süreçte hukuka uyarlık görülmemektedir” diyerek proje için verilen ÇED Gerekli Değildir sonucunı iptal etti.
RUHSAT ALANINDA 20 MİLYON YILLIK AĞAÇ FOSİLLERİ BULUNDU
Projenin uygulanacağı alanın habitat çeşitliliği içermesi, bitki ve hayvan cinsleri açısından güçlü biyoçeşitlilik ögeleri içermesi ve bitkiler açısından yüksek sayıda geniş yayılışlı, bölgesel ve dar yayılışlı endemik çeşitleri barındırdığına dikkat çekilen Mahkemenin iptal sonucunda şu biçimde denildi: “Bitki ve hayvan tipleri açısından ulusal ve milletlerarası seviyedeki kontrat ve eklere giren yüksek müdafaa statüsüne sahip tipler içermesi, yaklaşık 20 milyon yıl öncesine giden çok sayıda farklı cinse sahip silisleşmiş ağaç fosillerinin ruhsat alanı içerisinde yer alması, kelam konusu alanda kurulması planlanan Kalker Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi ile ilgili olarak yapılacak patlatmalarla ortaya çıkacak olan ses kirliliği, toz parçacıkları ve meydana gelebilecek sarsıntı niçiniyle, dava konusu alan içerinde bulunan yaban omurundaki hem memeliler birebir vakitte kuşlar için tehlike arz edeceği, bu niçinle bahsi geçen canlıların barınma, üreme, beslenme ve konaklama alanlarında kayıpların yaşanmasına yol açacağı, tüm bu konular dikkate alındığında, dava konusu projenin uygulanması için ‘Çevresel Tesir Değerlendirmesi Olumlu sonucu’nın alınması gerektiği kararına varıldığından, dava konusu süreçte hukuka uyarlık görülmemektedir.”
TAŞ OCAĞINA KURBAN EDİLMEK İSTENEN ALANDA ANIT AĞAÇLAR VAR
Taş ocağı ruhsat alanının kapsadığı vadi yamaçlarında, Karaçam (Pinus nigra), Tüylü Meşe (Quercus pubescens), Katran Ardıcı (Juniperus oxycedrus), Uzunluklu Ardıç (Juniperus excelsa), Kokulu Ardıç (Juniperus foetidissima), Yabani Kiraz (Prunus avium), Ahlat (Pyrus elaeagnifolia), Kuşburnu (Rosa canina), Bayan Tuzluğu (Berberis crataegina), Yaban Bademi (Amygdalus sp.) ve Üvez (Sorbus umbellata) üzere çeşitlerin bulunduğu bilgisine yer verilen Mahkemenin iptal sonucunda, ayrıyeten alanda yer örtücü bitkilerin de bulunduğuna değinildi. Vadinin kuzeyinde ve doğu yamacının yükseklerinde saf Karaçam ormanı bulunduğuna işaret edilen kararda, kelam konusu alanda ayrıyeten 1 metre çapında ve 100150 yaşlarında anıtsal nitelikte karaçam ağaçlarının bulunduğu belirtilerek şöyleki denildi:
‘BİTKİ ÖRTÜSÜ YABAN HAYATI İÇİN HARİKA BİR ORTAM’
“Eğim % 40-60 olup Erozyon tehlikesinin bulunduğu, bol bol ağaç fosillerinin olduğu, ocak olarak tahsis edilen yerin çabucak yakınlarında, tarım alanları olduğu, bu alanlarda uzun vakittir ziraî faaliyet yapılmadığı, etrafı ile birlikte doğal bitki örtüsü ile kaplı olduğu, hayvancılık ve doğal ömür ömrü için eksiksiz bir ortam oluştuğu, tüm etrafın bir bütün olarak birebir yapıya sahip olduğu, etrafta hayli sayıda doğal su kaynaklarının olduğu, keşif esnasında gökyüzünde Kartal, Akbaba ve öteki yabani kuşların görüldüğü konuları gözlemlendi.”
ORMAN YERİNİ YÖNETİMİN MÜSAADESİ OLMADAN MERAYA ÇEVİRDİLER
Projeyle ilgili ÇED Gerekli Değildir sonucunda; sahanın orman bulunmasına karşın Orman Yönetiminden müsaade alınmadan ‘Mera’ olarak kabul edilmesinin Anayasasının 169. Unsuruna terslik teşkil ettiğine değinilen kararda, ilgili yasanın “Devlet ormanlarının mülkiyeti devrolunamaz. Devlet ormanları kanuna nazaran, Devletçe yönetilir ve işletilir. Bu ormanlar zamanaşımı ile mülk edinilemez ve kamu faydası haricinde irtifak hakkına husus olamaz. Ormanlara ziyan verebilecek hiç bir faaliyet ve harekete müsaade edilemez, orman sonlarında daraltma yapılamaz” kararlarına atıfta bulunuldu.
PROJE TANITIM DOSYASIDA MUHAFAZA STATÜLERİ EKSİK
Alanın ekolojisine ve kuş popülasyonuna yönelik uzman eksperlerin görüşlerine de yer verilen Mahkemenin sonucunda, şu sözlere yer verildi: “Proje Tanıtım Belgesinde hazırlanmış olan Ekolojik Kıymetlendirme Raporunda ayrıntılı tıp listeleri verilmiş olmakla bir arada biyolojik olarak faal devirler olan bahar aylarını temsil eden devirde bir örnekleme yapılması gerekliliği, verilen cins listelerindeki eksiklikler ve bunlara ilişkin endemizm ile muhafaza statülerinin eksiklikler içermesi, faaliyetin tesirlerinin doğal ortamlara olan tesirlerinin ve alınması gereken tedbirlerin gereğince tanımlanmamış olması üzere konular tarafımızca ekolojik yapı açısından gözlenen eksikliklerdir. Keşif yapılan alanda yapmış olduğumuz müşahedeler, incelemeler ve tespitler kararında dava konusu alanın endemik bitki ve yaban hayvanlarının habitatı pozisyonunda olduğu tespit edilmiştir.
KUŞLAR VE YABAN HAYATI İÇİN BESLENME VE BARINMA ALANI
Keşif esnasında havada uçan yırtıcı kuş cinsleri görülmüştür. Bu cinslerin buradaki varlığı canlının beslenmesinde temel olan küçük memelilerin de burada yaşadığının bir delilidir. Bu çeşitlerin ormanlık alan içerindeki Pinus nigra (Karaçam) üzerinde yuva yaptığı bilinmektedir. Bu kuş tiplerinin varlığı ekolojik istikrarın bu alanda bozulmadığının da bir delilidir. Bu yırtıcı kuş tipleri küçük memelilerle (tavşan, sincap gibi) beslendiğinden beslenme zincirinde bu ve öteki memelilerinde dava konusu alan içerinde bu habitatta bulunmaları kuvvetle mümkündür. Dava konusu alan, bu manada öbür göğüslü çeşitleri için de hem beslenme tıpkı vakitte barınma alanı pozisyonundadır. Bu canlıların dava konusu alandaki su kaynaklarından yararlandığı bundan dolayı su kaynaklarının korunması gerekmektedir. Ayrıyeten dava konusu alanın endemik bitki tipleri açısından değerli olduğu ve burada yaşayan Beypazarı Gevenine (Astragalus beypazaricus) konut sahipliği yaptığı tespit edilmiştir.”
ÜNİVERSİTEYE PARA KARŞILIĞI ‘ZARARI YOK’ RAPORU HAZIRLATILDI
Maden firmasının döner sermaye işletmesine fiyat ödeyerek yaptığı müracaat üzerine Ankara Üniversitesi’nde bakılırsavli üç akademisyen alanla ilgili rapor hazırlamış, 100 sayfalık raporda kelam konusu kalker ocağının mevcut ekosistemler üzerinde geri dönüşümsüz bir tesir yapmayacağı öne sürülmüştü. Ankara Üniversitesi Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü aracılığı ile müracaat yapan maden firmasının istediği raporun hazırlanması için Prof. Dr. Latif Kurt (Flora uzmanı-Ekolog), Prof. Dr. Nuri Yiğit (Fauna uzmanı-Ekolog), Prof. Dr. Veysel Işık (Jeolog) ve Dr. Dilek Gürsoy Ergen (Ornitolog) nazaranvlendirilmiş, alanda yapılan inceleme ve literatür taraması kararı hazırlanan raporda özetle şu sözlere yer verilmişti: “Sonuç olarak; Birleşmiş Milletler (BM) tertibi UNEP’in (Birleşmiş Milletler Etraf Programı) çevresel bahislere yaklaşımı olan ‘ekonomik gelişmeyi ve kalkınmayı engellemeyecek biçimde tabiat muhafaza stratejilerinin geliştirilmesi’ prensibi doğrultusunda proje alternatifleri ve kar-zarar ilgisi de düşünülerek yapılması planlanan Kalker ocağı ve Kırma Eleme Tesisi Projesinin mevcut ekosistemler ve biyoçeşitlilik üzerine geri dönüşümsüz bir tesir yaratmayacağı öngörülmüştür.”
Yusuf Yavuz
Ankara’nın Beypazarı ilçesine bağlı Doğanyurt köyünde özel bir firma tarafınca açılması planlanan Kalker Ocağı ve Kırma-Eleme Tesisi için verilen ÇED Gerekli Değildir sonucu Mahkeme tarafınca iptal edildi. Doğal hayatın varlıklı olduğu bölgede toplam 940 dekarlık ruhsat alanı bulunan projede birinci etapta 130 dekarlık alanda beton hammaddesi üretilmesi planlanıyordu. Yöre halkı ile sivil toplum örgütlerinin açtığı davayı bakılırsan Ankara 18. Yönetim Mahkemesi, mevzuyla ilgili uzman eksperlerin hazırladığı raporlara dayanarak aldığı kararda, hukuka muhalif bulunan ÇED Gerekli Değildir sonucunı iptal etti.
Ankara’nın Beypazarı ilçesine bağlı Doğanyurt köyü, İç Anadolu ile Batı Karadeniz bölgesi içindeki doğal geçiş noktasında yer alıyor. Bu coğrafik özelliği, Doğanyurt ve etrafını adeta bir tıp biyoçeşitlilik cenneti yapıyor. Ceylandan, küçük akbabaya kuşağı tehlike altında birfazlaca canlı cinsine kucak açan bölge, bir vakit içinder Ankara’nın simgesi olan tiftik keçisinin (Angora) yetiştiriciliğinin yapıldığı son yerleşimlerden biri. Fakat çeşitli ağaç fosillerinin de bulunduğu bu varlıklı doğal alanda yöredeki inşaatlarda kullanılmak üzere kalker ocağı açılmak istenmesi, köylülerin ve Ankara’daki sivil toplum örgütlerinin reaksiyonunu çekmişti.
PROJE İÇİN NİSAN 2020’DE ÇED GEREKLİ DEĞİLDİR KARARI VERİLDİ
Yusuf Ağa Madencilik İnş. San. ve Tic. Ltd. Şti. isimli özel bir firma tarafınca açılmak istenen Kalker Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi için Ankara Valiliği Etraf ve Şehircilik Vilayet Müdürlüğü tarafınca 17 Nisan 2020 tarihinde ÇED Gerekli Değildir sonucu verildi. Kelam konusu sonucun hukuka ters olduğunu öne süren ve taş ocağının bölgeye ziyan vereceğini savunan Doğanyurt köylüleri ise mevzuyu yargıya taşıdı.
KÖYLÜLER, STK VE MESLEK ODALARI DAVA AÇTI, MAHKEME İPTAL ETTİ
Doğanyurtlular Derneği’nin yanı sıra 21 vatandaşın açtığı davaya Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Tabiat Derneği ve Ziraat Mühendisleri Odası Genel Merkezi de köylülerden yana müdahil oldu. Davayı bakılırsan Ankara 18. Yönetim Mahkemesi, hususla ilgili uzmanlardan oluşan yedi kişilik uzman heyeti bakılırsavlendirdi. Taş ocağı açılması planlanan bölgede uzman heyetince yapılan incelemenin akabinde hazırlanan raporları kıymetlendiren Mahkeme heyeti, 28 Şubat 2022 tarihinde oy birliği ile aldığı kararda “dava konusu süreçte hukuka uyarlık görülmemektedir” diyerek proje için verilen ÇED Gerekli Değildir sonucunı iptal etti.
RUHSAT ALANINDA 20 MİLYON YILLIK AĞAÇ FOSİLLERİ BULUNDU
Projenin uygulanacağı alanın habitat çeşitliliği içermesi, bitki ve hayvan cinsleri açısından güçlü biyoçeşitlilik ögeleri içermesi ve bitkiler açısından yüksek sayıda geniş yayılışlı, bölgesel ve dar yayılışlı endemik çeşitleri barındırdığına dikkat çekilen Mahkemenin iptal sonucunda şu biçimde denildi: “Bitki ve hayvan tipleri açısından ulusal ve milletlerarası seviyedeki kontrat ve eklere giren yüksek müdafaa statüsüne sahip tipler içermesi, yaklaşık 20 milyon yıl öncesine giden çok sayıda farklı cinse sahip silisleşmiş ağaç fosillerinin ruhsat alanı içerisinde yer alması, kelam konusu alanda kurulması planlanan Kalker Ocağı ve Kırma Eleme Tesisi ile ilgili olarak yapılacak patlatmalarla ortaya çıkacak olan ses kirliliği, toz parçacıkları ve meydana gelebilecek sarsıntı niçiniyle, dava konusu alan içerinde bulunan yaban omurundaki hem memeliler birebir vakitte kuşlar için tehlike arz edeceği, bu niçinle bahsi geçen canlıların barınma, üreme, beslenme ve konaklama alanlarında kayıpların yaşanmasına yol açacağı, tüm bu konular dikkate alındığında, dava konusu projenin uygulanması için ‘Çevresel Tesir Değerlendirmesi Olumlu sonucu’nın alınması gerektiği kararına varıldığından, dava konusu süreçte hukuka uyarlık görülmemektedir.”
TAŞ OCAĞINA KURBAN EDİLMEK İSTENEN ALANDA ANIT AĞAÇLAR VAR
Taş ocağı ruhsat alanının kapsadığı vadi yamaçlarında, Karaçam (Pinus nigra), Tüylü Meşe (Quercus pubescens), Katran Ardıcı (Juniperus oxycedrus), Uzunluklu Ardıç (Juniperus excelsa), Kokulu Ardıç (Juniperus foetidissima), Yabani Kiraz (Prunus avium), Ahlat (Pyrus elaeagnifolia), Kuşburnu (Rosa canina), Bayan Tuzluğu (Berberis crataegina), Yaban Bademi (Amygdalus sp.) ve Üvez (Sorbus umbellata) üzere çeşitlerin bulunduğu bilgisine yer verilen Mahkemenin iptal sonucunda, ayrıyeten alanda yer örtücü bitkilerin de bulunduğuna değinildi. Vadinin kuzeyinde ve doğu yamacının yükseklerinde saf Karaçam ormanı bulunduğuna işaret edilen kararda, kelam konusu alanda ayrıyeten 1 metre çapında ve 100150 yaşlarında anıtsal nitelikte karaçam ağaçlarının bulunduğu belirtilerek şöyleki denildi:
‘BİTKİ ÖRTÜSÜ YABAN HAYATI İÇİN HARİKA BİR ORTAM’
“Eğim % 40-60 olup Erozyon tehlikesinin bulunduğu, bol bol ağaç fosillerinin olduğu, ocak olarak tahsis edilen yerin çabucak yakınlarında, tarım alanları olduğu, bu alanlarda uzun vakittir ziraî faaliyet yapılmadığı, etrafı ile birlikte doğal bitki örtüsü ile kaplı olduğu, hayvancılık ve doğal ömür ömrü için eksiksiz bir ortam oluştuğu, tüm etrafın bir bütün olarak birebir yapıya sahip olduğu, etrafta hayli sayıda doğal su kaynaklarının olduğu, keşif esnasında gökyüzünde Kartal, Akbaba ve öteki yabani kuşların görüldüğü konuları gözlemlendi.”
ORMAN YERİNİ YÖNETİMİN MÜSAADESİ OLMADAN MERAYA ÇEVİRDİLER
Projeyle ilgili ÇED Gerekli Değildir sonucunda; sahanın orman bulunmasına karşın Orman Yönetiminden müsaade alınmadan ‘Mera’ olarak kabul edilmesinin Anayasasının 169. Unsuruna terslik teşkil ettiğine değinilen kararda, ilgili yasanın “Devlet ormanlarının mülkiyeti devrolunamaz. Devlet ormanları kanuna nazaran, Devletçe yönetilir ve işletilir. Bu ormanlar zamanaşımı ile mülk edinilemez ve kamu faydası haricinde irtifak hakkına husus olamaz. Ormanlara ziyan verebilecek hiç bir faaliyet ve harekete müsaade edilemez, orman sonlarında daraltma yapılamaz” kararlarına atıfta bulunuldu.
PROJE TANITIM DOSYASIDA MUHAFAZA STATÜLERİ EKSİK
Alanın ekolojisine ve kuş popülasyonuna yönelik uzman eksperlerin görüşlerine de yer verilen Mahkemenin sonucunda, şu sözlere yer verildi: “Proje Tanıtım Belgesinde hazırlanmış olan Ekolojik Kıymetlendirme Raporunda ayrıntılı tıp listeleri verilmiş olmakla bir arada biyolojik olarak faal devirler olan bahar aylarını temsil eden devirde bir örnekleme yapılması gerekliliği, verilen cins listelerindeki eksiklikler ve bunlara ilişkin endemizm ile muhafaza statülerinin eksiklikler içermesi, faaliyetin tesirlerinin doğal ortamlara olan tesirlerinin ve alınması gereken tedbirlerin gereğince tanımlanmamış olması üzere konular tarafımızca ekolojik yapı açısından gözlenen eksikliklerdir. Keşif yapılan alanda yapmış olduğumuz müşahedeler, incelemeler ve tespitler kararında dava konusu alanın endemik bitki ve yaban hayvanlarının habitatı pozisyonunda olduğu tespit edilmiştir.
KUŞLAR VE YABAN HAYATI İÇİN BESLENME VE BARINMA ALANI
Keşif esnasında havada uçan yırtıcı kuş cinsleri görülmüştür. Bu cinslerin buradaki varlığı canlının beslenmesinde temel olan küçük memelilerin de burada yaşadığının bir delilidir. Bu çeşitlerin ormanlık alan içerindeki Pinus nigra (Karaçam) üzerinde yuva yaptığı bilinmektedir. Bu kuş tiplerinin varlığı ekolojik istikrarın bu alanda bozulmadığının da bir delilidir. Bu yırtıcı kuş tipleri küçük memelilerle (tavşan, sincap gibi) beslendiğinden beslenme zincirinde bu ve öteki memelilerinde dava konusu alan içerinde bu habitatta bulunmaları kuvvetle mümkündür. Dava konusu alan, bu manada öbür göğüslü çeşitleri için de hem beslenme tıpkı vakitte barınma alanı pozisyonundadır. Bu canlıların dava konusu alandaki su kaynaklarından yararlandığı bundan dolayı su kaynaklarının korunması gerekmektedir. Ayrıyeten dava konusu alanın endemik bitki tipleri açısından değerli olduğu ve burada yaşayan Beypazarı Gevenine (Astragalus beypazaricus) konut sahipliği yaptığı tespit edilmiştir.”
ÜNİVERSİTEYE PARA KARŞILIĞI ‘ZARARI YOK’ RAPORU HAZIRLATILDI
Maden firmasının döner sermaye işletmesine fiyat ödeyerek yaptığı müracaat üzerine Ankara Üniversitesi’nde bakılırsavli üç akademisyen alanla ilgili rapor hazırlamış, 100 sayfalık raporda kelam konusu kalker ocağının mevcut ekosistemler üzerinde geri dönüşümsüz bir tesir yapmayacağı öne sürülmüştü. Ankara Üniversitesi Döner Sermaye İşletme Müdürlüğü aracılığı ile müracaat yapan maden firmasının istediği raporun hazırlanması için Prof. Dr. Latif Kurt (Flora uzmanı-Ekolog), Prof. Dr. Nuri Yiğit (Fauna uzmanı-Ekolog), Prof. Dr. Veysel Işık (Jeolog) ve Dr. Dilek Gürsoy Ergen (Ornitolog) nazaranvlendirilmiş, alanda yapılan inceleme ve literatür taraması kararı hazırlanan raporda özetle şu sözlere yer verilmişti: “Sonuç olarak; Birleşmiş Milletler (BM) tertibi UNEP’in (Birleşmiş Milletler Etraf Programı) çevresel bahislere yaklaşımı olan ‘ekonomik gelişmeyi ve kalkınmayı engellemeyecek biçimde tabiat muhafaza stratejilerinin geliştirilmesi’ prensibi doğrultusunda proje alternatifleri ve kar-zarar ilgisi de düşünülerek yapılması planlanan Kalker ocağı ve Kırma Eleme Tesisi Projesinin mevcut ekosistemler ve biyoçeşitlilik üzerine geri dönüşümsüz bir tesir yaratmayacağı öngörülmüştür.”
Yusuf Yavuz